Ophthalmology Clinic
13 Απριλίου, 2024
Copyright © Volonakis Group 2014 - 2024 All rights reserved. Website developed byTechNoLogic
Copyright © Volonakis Group 2014 - 2024 All rights reserved. Website developed byTechNoLogic
Για ιδιωτικούς πελάτες προσφέρουμε τις εξής υπηρεσίες:
Ελληνικό Εργατικό Δίκαιο
Τερματισμός συμβάσεων εργασίας στην Ελλάδα
Ο τερματισμός των συμβάσεων εργασίας στην Ελλάδα ρυθμίζεται από τα άρθρα 669 και επόμενα του Αστικού Κώδικα.
Οι συμβάσεις εργασίας μπορούν να είναι περιορισμένου ή αόριστου χρόνου. Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου λήγουν με την παρέλευση της περιόδου για την οποία συνάφθηκαν (άρθρο 669 Αστικού Κώδικα). Εάν ο εργαζόμενος συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του μετά τη λήξη της περιόδου, και ο εργοδότης τις αποδεχτεί, αυτό θεωρείται ως σιωπηρή παράταση της σύμβασης εργασίας. Η σύμβαση εργασίας θεωρείται ως παρατεταμένη για αόριστο χρόνο. Κάθε πλευρά μπορεί να τερματίσει τη σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 2112/20, οποιαδήποτε μονομερής τροποποίηση των όρων εργασίας εις βάρος του εργαζομένου θεωρείται τερματισμός της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη. Αυτό καλύπτει περιπτώσεις αποστολής του εργαζομένου στο εξωτερικό παρά την αντίθεσή του, όπως επίσης και την υποβάθμιση σε χαμηλότερη θέση και τις περικοπές μισθών.
Οι συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου μπορούν να τερματιστούν ως εξής:
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αδυναμία του εργαζομένου να προσφέρει υπηρεσίες, που δεν οφείλεται σε ασθένεια, ατύχημα, στρατιωτική θητεία ή εγκυμοσύνη, μπορεί να θεωρηθεί σιωπηρός τερματισμός της σύμβασης εργασίας από τον εργαζόμενο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο τερματισμός δεν είναι αυτόματος, αλλά πρέπει να επαληθευτεί και να ερμηνευτεί από το δικαστήριο κατά περίπτωση.
Εάν ο εργοδότης δεν είναι σε θέση να αποδεχτεί τις υπηρεσίες του εργαζομένου λόγω εμποδίων (π.χ. λόγω ανωτέρας βίας), δεν υποχρεούται να καταβάλει την αμοιβή. Αυτό, ωστόσο, δεν οδηγεί αυτομάτως σε τερματισμό της σύμβασης εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση, απαιτείται και πάλι τερματισμός της σύμβασης εργασίας. Ο εργαζόμενος δικαιούται, ωστόσο, τα δύο τρίτα της νόμιμης αποζημίωσης (άρθρο 6, §2 παράγραφος 2 του Ν. 2112/20) σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας.
Σε περίπτωση πτώχευσης, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει την πλήρη νόμιμη αποζημίωση (άρθρο 6 §2 του Ν. 2112/20 και άρθρο 9 §2 του βασιλικού διατάγματος 16/18.7.20).
Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μπορούν να τερματιστούν ως εξής:
Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου λήγουν με την παρέλευση της συμφωνημένης χρονικής περιόδου (άρθρο 669, §1 Αστικού Κώδικα). Εάν ο εργαζόμενος συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του μετά τη λήξη της περιόδου, με τη γνώση του εργοδότη και χωρίς ο εργοδότης να αντεπιτεθεί, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ως παρατεταμένη για αόριστο χρόνο (άρθρο 671 Αστικού Κώδικα).
Κάθε πλευρά μπορεί να τερματίσει τη σύμβαση εργασίας ανά πάσα στιγμή για βάσιμο λόγο, χωρίς να τηρηθεί προθεσμία ειδοποίησης. Η συμβατική εξαίρεση αυτής της δυνατότητας τερματισμού είναι άκυρη (άρθρο 672 Αστικού Κώδικα). Η παράβαση της σύμβασης μπορεί να συνιστά βάσιμο λόγο. Σε αυτή την περίπτωση, η πλευρά που ευθύνεται για την παράβαση της σύμβασης υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση (άρθρο 673 Αστικού Κώδικα). Σε περίπτωση αλλαγής των προσωπικών συνθηκών ή της περιουσίας του εργοδότη, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει στον εργαζόμενο κατάλληλη αποζημίωση κατά την κρίση του (άρθρο 674 Αστικού Κώδικα). Άλλα παραδείγματα βάσιμου λόγου:
Σε ατομικές περιπτώσεις, ο εργοδότης μπορεί να τερματίσει τη σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου χωρίς λόγο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει στον εργαζόμενο όλους τους μισθούς μέχρι τη λήξη της αρχικά συμφωνημένης σύμβασης εργασίας.
Ο θάνατος του εργαζομένου ή, εξαιρετικά, του εργοδότη, οδηγεί σε τερματισμό της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου (άρθρο 675 ΑΚ).
Περιπτώσεις κατά τις οποίες ο εργαζόμενος αποκτά την επιχείρηση του εργοδότη του οδηγούν επίσης σε τερματισμό της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου.
Αποζημίωση για απώλεια εργασίας (εργαζόμενος)
Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, στην περίπτωση νόμιμου και ορθού τερματισμού των συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου από τον εργοδότη, η αποζημίωση καταβάλλεται μόνο από ελάχιστη διάρκεια απασχόλησης δύο μηνών. Ο τερματισμός πρέπει να γίνεται γραπτώς και να κοινοποιείται στον οργανισμό απασχόλησης (Ο.Α.Ε.Δ.) που έχει αρμοδιότητα (άρθρο 1, §1 του Ν. 2112/20, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 1 του Ν. 4558/30). Σε αυτή την περίπτωση, ο εργαζόμενος που απολύθηκε θα λάβει αποζημίωση για τις άδειες που δεν έχει πάρει.
Η κλιμακωτή αποζημίωση, η οποία βασίζεται στον μηνιαίο μισθό, ανάλογα με τη διάρκεια της υπηρεσίας, για κανονικό τερματισμό από τον εργοδότη (άρθρο 1 του Ν. 2112/20, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 1 του Ν. 4558/30) φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
Σε περιπτώσεις όπου ο εργοδότης τερματίζει τη σύμβαση εργασίας χωρίς να τηρηθεί προθεσμία ειδοποίησης, η αποζημίωση υπολογίζεται ανάλογα με τη διάρκεια της υπηρεσίας. Σε περίπτωση τερματισμού που τηρεί προθεσμία ειδοποίησης, ο εργαζόμενος που απολύθηκε δικαιούται το μισό από την αντίστοιχη αποζημίωση παραπάνω.
Σημείωση: Για τον αποτελεσματικό τερματισμό, ο εργοδότης πρέπει επίσης να προσφέρει στον εργαζόμενο την αντίστοιχη αποζημίωση, αναφέροντας την προθεσμία ειδοποίησης.
Εάν ο εργαζόμενος απουσιάσει από τη δουλειά κατά τη διάρκεια της προθεσμίας ειδοποίησης, θεωρείται ότι έχει τερματίσει τη σύμβαση εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση δεν δικαιούται αποζημίωση. Εάν, ωστόσο, ο εργοδότης τον απαλλάξει από την προθεσμία ειδοποίησης, η αποζημίωση πρέπει να καταβληθεί κανονικά. Η προθεσμία ειδοποίησης δεν συμψηφίζεται με τη διάρκεια της υπηρεσίας κατά τον υπολογισμό της αποζημίωσης.
Οι εργαζόμενοι που έχουν πολλές συμβάσεις εργασίας ταυτόχρονα δικαιούνται ξεχωριστό αίτημα αποζημίωσης για κάθε σύμβαση εργασίας σε περίπτωση κανονικού τερματισμού.
Βασικά, είναι αναγκαίο να αναφέρετε (τον δικό σας) φορολογικό αριθμό σε όλες τις συναλλαγές με τις ελληνικές φορολογικές αρχές. Ο φορολογικός αριθμός απαιτείται επίσης για την επεξεργασία πολλών καθημερινών ιδιωτικών νομικών υποθέσεων, οπότε στην πράξη σχεδόν κανείς δεν μπορεί να αποφύγει την απόκτηση του δικού του φορολογικού αριθμού.
Η έναρξη οποιασδήποτε επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα ξεκινά πάντα με την εφορία, οπότε μέχρι αυτό το σημείο το αργότερο πρέπει να υπάρχει φορολογικός αριθμός ή να έχει υποβληθεί αίτηση για την απόκτησή του.
Μια σειρά εγγράφων που ποικίλουν ανάλογα με τη δομή της εταιρείας πρέπει επίσης να υποβληθούν για την υποχρεωτική ειδοποίηση έναρξης ή διακοπής κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Απαντάμε σε μερικές συχνές ερωτήσεις σχετικά με την απόδοση φορολογικού αριθμού και την έναρξη και διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά φυσικά χωρίς να διεκδικούμε την πλήρη κάλυψη και χωρίς καμία ευθύνη.
Φορολογία Ελλάδα – Σε ποια υπηρεσία ή αρχή στην Ελλάδα πρέπει να απευθυνθεί κανείς για να ζητήσει φορολογικό αριθμό;
Η αίτηση για τον φορολογικό αριθμό (Ελληνικά: «ΑΦΜ» = Αριθμός Φορολογικού Μητρώου) υποβάλλεται γενικά στην εφορία που έχει δικαιοδοσία επί της κατοικίας του αιτούντος (Ελληνικά: «ΔΟΥ» = Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία). Ισχύουν διαφορετικοί κανόνες σε ορισμένες περιπτώσεις (νομικά πρόσωπα, αιτούντες χωρίς κατοικία στην Ελλάδα, Φορολογία Ελλάδα, κ.λπ.).
Ποια έγγραφα απαιτούνται για την απόδοση φορολογικού αριθμού σε φυσικό πρόσωπο με ελληνική ιθαγένεια;
Υποβάλλεται αντίγραφο της συμπληρωμένης φόρμας «Μ1» (η φόρμα παρέχεται από την εφορία) με την παραγωγή επίσημα αναγνωρισμένου αποδεικτικού ταυτότητας. Αν η αίτηση υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, πρέπει να κατατεθεί η αντίστοιχη εξουσιοδότηση και αντίγραφο της ταυτότητας ή του διαβατηρίου του αιτούντος.
Ποια έγγραφα απαιτούνται για την απόδοση φορολογικού αριθμού σε επαγγελματίες στην Ελλάδα;
Όλα τα φυσικά πρόσωπα αποκτούν φορολογικό αριθμό με τον ίδιο τρόπο όπως παραπάνω, χωρίς διάκριση ως προς το επαγγελματικό τους καθεστώς. Ο φορολογικός αριθμός χορηγείται ως μέρος της έναρξης εμπορικής δραστηριότητας στις περιπτώσεις νομικών προσώπων. Τα απαιτούμενα έγγραφα παρατίθενται παρακάτω.
Ποια έγγραφα απαιτούνται στην Ελλάδα για την απόδοση φορολογικού αριθμού σε αλλοδαπούς;
Ένα αντίγραφο της συμπληρωμένης φόρμας «Μ1» και διαβατήριο. Αν τα στοιχεία στο διαβατήριο δεν είναι γραμμένα στο λατινικό αλφάβητο, απαιτείται αντίγραφο επίσημης ελληνικής μετάφρασης του διαβατηρίου. Αλλοδαποί που διαμένουν στην Ελλάδα πρέπει επίσης να προσκομίσουν την ελληνική άδεια διαμονής τους.
Επιτρέπεται η κατοχή/χρήση πολλαπλών φορολογικών αριθμών;
Όχι! Σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου 2593/97, επικυρωμένο σύμφωνα με τις διατάξεις του §3β, άρθρο 21 του Νόμου 2948/2001, η κατοχή και/ή η χρήση περισσότερων από ενός φορολογικών αριθμών στην Ελλάδα τιμωρείται με πρόστιμο 4.400 ευρώ.
Διατηρείται ο φορολογικός αριθμός μετά τη διακοπή των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων;
Όταν οι εταιρικές σχέσεις διακόπτουν τη δραστηριότητά τους, ο φορολογικός αριθμός για τα φυσικά πρόσωπα συνεχίζει να ισχύει για προσωπικές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Αντίθετα, οι φορολογικοί αριθμοί για τα νομικά πρόσωπα διαγράφονται όταν διακοπεί η επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ποια έγγραφα απαιτούνται για την ειδοποίηση της αρμόδιας φορολογικής αρχής για την έναρξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα;
Α) Συνεταιρισμοί
Αστυνομική (προσωπική) ταυτότητα ή διαβατήριο.
Σύμβαση μίσθωσης επιχειρηματικών χώρων και/ή αντίστοιχο έγγραφο κατοχής ή δήλωση παραχώρησης δωρεάν σύμφωνα με τον Νόμο 1599/86.
Πιστοποιητικό εγγραφής με τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΙΚΑ, κ.λπ.) ή απαλλαγή από την ασφαλιστική υποχρέωση.
Πιστοποιητικό εγγραφής στο αρμόδιο επιμελητήριο εφόσον απαιτείται ρητά από τον νόμο.
Εξουσιοδότηση από τον υπόχρεο με επικυρωμένη υπογραφή του, αν οι δηλώσεις και τα έγγραφα υποβάλλονται από τρίτο πρόσωπο.
Πρόσθετες απαιτήσεις για την ειδοποίηση της έναρξης δραστηριότητας από αλλοδαπούς:
Ελληνική άδεια διαμονής και άδεια εργασίας ισχύουσα για τουλάχιστον ένα έτος για πολίτες μη κρατών-μελών της ΕΕ.
Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας σύμφωνα με τις διατάξεις της χώρας προέλευσης για πολίτες κρατών-μελών της ΕΕ.
(Και συνεχίζεται με τα έγγραφα για άλλες εταιρικές μορφές)
Ανάκτηση και Συλλογή Χρεών και Υπηρεσίες Ενέργειας. Δικαστική Δράση και Εκτέλεση. Υπάλληλοι Δικαστηρίου, Παράδοση Εγγράφων και Εξουσιοδοτήσεις
Τι είναι η ανάκτηση χρέους;
Η συλλογή χρέους είναι η διαδικασία να εξαναγκαστούν τα άτομα και οι επιχειρήσεις να πληρώσουν τα χρέη τους, συνήθως αυτά που δεν έχουν πληρωθεί έγκαιρα ή που αρνούνται να πληρώσουν. (Λεξικό Επιχειρηματικής Αγγλικής Longman)
Οφέλη Ανάκτησης Χρέους
Γρήγορη πληρωμή: Οι πελάτες συνήθως πληρώνουν πιο γρήγορα όταν εμπλέκεται δικηγόρος ανάκτησης χρέους.
Οικονομικά αποδοτικό: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούμε να αναλάβουμε μια υπόθεση με πολιτική “χωρίς ανάκτηση, χωρίς προμήθεια”.
Αυξημένη ροή χρημάτων: Οι δικηγόροι ανάκτησης χρέους μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της ροής χρημάτων σας μειώνοντας το ποσό των χρεών που έχετε.
Εθνική εξυπηρέτηση: Όπου και αν βρίσκεται το χρέος σας, μπορούμε να βοηθήσουμε. Παρέχουμε υπηρεσίες ανάκτησης χρέους σε όλη την Ελλάδα.
Οικονομικά αποδοτικό: Λειτουργούμε με πολιτική “χωρίς ανάκτηση, χωρίς προμήθεια”.
Χαμηλές προμήθειες: Οι προμήθειές μας είναι χαμηλές και χρεώνονται μόνο σε επιτυχείς περιστάσεις.
Εθνική εξυπηρέτηση: Όπου και αν βρίσκεται το χρέος σας, μπορούμε να βοηθήσουμε. Παρέχουμε υπηρεσίες ανάκτησης χρέους σε όλη την Ελλάδα.
Περισσότερος χρόνος για εσάς: Επιτρέποντας σε εμάς να συλλέξουμε τα χρέη σας, έχετε περισσότερο χρόνο να αφιερώσετε στην επιχείρησή σας.
Ξεκινώντας με ένα τηλεφώνημα ή μια γραπτή απαίτηση
Η Δικηγορική Εταιρεία Volonakis προσεγγίζει κάθε υπόθεση προσεκτικά και επιλέγει τον ταχύτερο και πιο οικονομικό τρόπο για να εξασφαλίσει την ανάκτηση χρέους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα τηλεφώνημα ή μια γραπτή απαίτηση πληρωμής που αποστέλλεται στον οφειλέτη με πρώτης τάξης συστημένη αλληλογραφία αρκεί. Σε άλλες περιπτώσεις, η απαίτηση πληρωμής πρέπει να επιδοθεί από γραμματέα, ώστε ο οφειλέτης να πάρει το γράμμα πιο σοβαρά.
Πριν από την προετοιμασία του γράμματος, συνήθως αποκτούμε επιχειρηματικές πληροφορίες και αναφορά προφίλ του οφειλέτη, για να έχουμε καλύτερη εικόνα της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη, ώστε να επιλέξουμε την καταλληλότερη μέθοδο για να χειριστούμε τον χρεωστικό λογαριασμό και να ενημερώσουμε τον πελάτη αναλόγως.
Εάν ο οφειλέτης συνεργαστεί, εξετάζουμε τις πιθανές λύσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την εγκατάσταση σχεδίων πληρωμής και διαπραγματεύσεις για οποιοδήποτε αμφισβητούμενο θέμα. Εάν οι εξωδικαστικές ενέργειες αποτύχουν, μόνο τότε προχωρούμε σε νομικές ενέργειες, επιλέγοντας την κατάλληλη λύση.
Ο πελάτης μπορεί να βασιστεί στο έξυπνο και οργανωμένο σύστημα αναφοράς μας, το οποίο είναι συμβατό με το ISO 9001. Κάθε συνεργάτης, συνεργάτης και υπάλληλος της εταιρείας μας πρέπει να απαντήσει σε οποιαδήποτε ερώτηση του πελάτη και να ενημερώσει τον πελάτη εγγράφως για οποιεσδήποτε εξελίξεις στην υπόθεση εντός 24 ωρών. Επομένως, ο πελάτης ενημερώνεται πάντα για την πορεία της υπόθεσής του.
Νομικές ενέργειες στην Ελλάδα
Η Δικηγορική Εταιρεία Volonakis εργάζεται εκτενώς στον τομέα της είσπραξης χρέους και της εκτέλεσης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η εταιρεία παρέχει τακτικά τις υπηρεσίες της σε Αμερικανούς, Άγγλους, Καναδούς και Αυστραλούς πελάτες στην Ελλάδα και το αντίστροφο και είναι σε θέση να εξασφαλίσει το πιο αποτελεσματικό αποτέλεσμα για κάθε μεμονωμένη περίπτωση.
Είτε η επιλεγμένη ενέργεια είναι η διαδικασία ανάκτησης χρημάτων στο εξωτερικό είτε η διασυνοριακή διαδικασία πίεσης για πληρωμή, σε κάθε περίπτωση λαμβάνεται απόφαση βάσει μελέτης σκοπιμότητας, η οποία εκτιμά παράγοντες όπως η διάρκεια και το κόστος της διαδικασίας, οι εθνικές ιδιαιτερότητες, τα κριτήρια διαδικαστικού και ουσιαστικού δικαίου κ.λπ.
Αίτηση για διαταγή εκτέλεσης στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 44/2001, οι αποφάσεις που εκδίδονται και είναι εκτελεστές σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ είναι εκτελεστές στην Ελλάδα, εφόσον το ελληνικό περιφερειακό δικαστήριο τους παρέχει διαταγή εκτέλεσης (βλ. Άρθρο 38 του Κανονισμού). Η ίδια διαδικασία και τα ίδια κριτήρια ισχύουν και για δημόσια έγγραφα που γίνονται δεκτά και είναι εκτελεστά σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και για δικαστικά συναινετικά έγγραφα. Ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 44/2001 δεν ισχύει για τις προαναφερόμενες περιοχές που σχετίζονται με την Σύμβαση: κοινωνική ασφάλιση, πτώχευση, διακανονισμοί και παρόμοιες διαδικασίες και για αποφάσεις διαιτητικών δικαστηρίων (βλ. Άρθρο 1 του Κανονισμού).
Η αίτηση για διαταγή εκτέλεσης πρέπει να συμμορφώνεται με τις σχετικές ελληνικές διατάξεις και να υποβάλλεται από δικηγόρο στην Ελλάδα (υποχρεωτική εκπροσώπηση από δικηγόρο) στο περιφερειακό δικαστήριο που έχει δικαιοδοσία για την κατοικία του εναγόμενου.
Καθώς το ελληνικό δικαστήριο συνήθως απαιτεί μεταφράσεις, συνιστάται να υποβληθούν ταυτόχρονα για εξοικονόμηση χρόνου.
Οι αποφάσεις αμερικανικών, καναδικών ή αυστραλιανών δικαστηρίων μπορούν επίσης να εκτελούνται στην Ελλάδα, αλλά καθώς οι ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμοί δεν ισχύουν σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να ακολουθηθεί διαφορετική διαδικασία.
Παροχή διαταγής εκτέλεσης στην Ελλάδα (παράδειγμα από γερμανική απόφαση)
Το ελληνικό δικαστήριο δεν μπορεί να ελέγξει τη νομιμότητα της γερμανικής απόφασης σύμφωνα με το γερμανικό δίκαιο. Εάν η αίτηση αφορά δημόσιο έγγραφο, ο έλεγχος περιορίζεται στην ορθή και σωστή έκδοση των εγγράφων σύμφωνα με το γερμανικό δίκαιο. Η αναγνώριση μπορεί να απορριφθεί μόνο εάν:
Σύμφωνα με τον Κανονισμό, το ελληνικό δικαστήριο πρέπει να εκδώσει την απόφαση για την παροχή διαταγής εκτέλεσης άμεσα και χωρίς να ακούσει τον οφειλέτη. Ο οφειλέτης που διαμένει στην Ελλάδα μπορεί, ωστόσο, να υποβάλει έφεση κατά της διαταγής εκτέλεσης εντός ενός μήνα από την επίδοση της απόφασης. Εφόσον η απόφαση για τη θεραπεία (συμπεριλαμβανομένων των εφέσεων που υποβλήθηκαν ή που ενδέχεται να υποβληθούν στη Γερμανία) εκκρεμεί, η εκτέλεση παραμένει περιορισμένη στην ενοποίηση.
Από την πλευρά του, ο αιτών μπορεί να ασκήσει έφεση στο αρμόδιο δικαστήριο έφεσης (Άρθρο 43 του Κανονισμού) κατά της απόρριψης της αίτησης για παραχώρηση της διαταγής εκτέλεσης στην Ελλάδα.
Εκτελεστότητα και Εκτέλεση στην Ελλάδα
Η εμπειρία δείχνει ότι οι οφειλέτες στην Ελλάδα συχνά αμφισβητούν τη νόμιμη και σωστή υπηρεσία σύμφωνα με το γερμανικό δίκαιο ή άλλες ακανόνιστες διαδικασίες και δεν είναι ασυνήθιστο να αντιμετωπίζουν σημαντικές καθυστερήσεις στην εκτέλεση εξαντλώντας όλες τις νομικές διαδικασίες. Παρόλα αυτά, τα εμπόδια δεν έχουν ξεπεραστεί με την παροχή νομικής δήλωσης εκτελεστότητας. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, μπορεί να επιβληθεί μόνο το μισό του μισθού (εκτός από τα χρέη διατροφής), ενώ τα εισοδήματα των αυτοαπασχολούμενων ατόμων είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιοριστούν. Πολύτιμα αντικείμενα και περιουσιακά στοιχεία συχνά μεταβιβάζονται σε τρίτους λόγω του κινδύνου εκτέλεσης, ενώ ο αιτών μπορεί να προχωρήσει μόνο εντός των ορίων της νόμιμης διαδικασίας.
Εκτέλεση στην Ελλάδα στην πράξη
Η επίπονη διαδικασία και οι ιδιαιτερότητες της χώρας όσον αφορά το (ανύπαρκτο) μητρώο αναφορών, το Κτηματολόγιο, το τραπεζικό απόρρητο κ.λπ. δημιουργούν εμπόδια. Είναι, επομένως, απαραίτητο πριν ξεκινήσει η διαδικασία αναγνώρισης, να ανατεθεί σε δικηγόρο στην Ελλάδα με εμπειρία στην ανάκτηση χρέους να ελέγξει τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη για να διασφαλιστεί ότι ο οφειλέτης διαθέτει περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να εκτελεστούν υπό ρεαλιστικούς όρους.
(Κατάσταση: Ιούνιος 2010. Δεν αναλαμβάνεται καμία ευθύνη για τις πληροφορίες που παρέχονται, οι οποίες ενδέχεται να τροποποιηθούν.)
Η Ευρωπαϊκή Διαταγή Πληρωμής
Η Ευρωπαϊκή Διαταγή Πληρωμής
Η διασυνοριακή εκτέλεση απαιτήσεων ήταν γενικά εξαιρετικά δαπανηρή και χρονοβόρα, ειδικά στις περιπτώσεις αμφισβητούμενων απαιτήσεων, όπου κύριος στόχος ήταν η ταχεία απόκτηση ενός εντάλματος εκτέλεσης από τον πιστωτή.
Ως αποτέλεσμα του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1896/2006 της 12ης Δεκεμβρίου 2006, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το 2008, εισήχθη μια Ευρωπαϊκή διαδικασία πληρωμής με στόχο την επιτάχυνση των διασυνοριακών υποθέσεων, ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιούνται τα νομικά έξοδα.
Η ελεύθερη κυκλοφορία των Ευρωπαϊκών ενταλμάτων πληρωμής στα κράτη μέλη (εκτός της Δανίας) έχει ταυτόχρονα διευκολυνθεί με την καθιέρωση ελάχιστων προτύπων. Όταν πληρούνται αυτά τα ελάχιστα πρότυπα, τα έξοδα αναγνώρισης και εκτέλεσης βαρύνουν το κράτος μέλος εκτέλεσης.
α) Καλύπτεται από τον Κανονισμό
Ο Κανονισμός εφαρμόζεται σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις σε διασυνοριακές υποθέσεις, ανεξαρτήτως του τύπου του δικαστηρίου ή του δικαστηρίου. Μια “διασυνοριακή” υπόθεση είναι παρούσα σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού εάν τουλάχιστον ένα από τα μέρη είναι κατοικούν ή έχει την συνήθη διαμονή σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος του δικαστηρίου που εξετάζει τη δράση. Ο κρίσιμος χρόνος για αυτό είναι ο χρόνος κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση έκδοσης Ευρωπαϊκού εντάλματος πληρωμής σύμφωνα με τον παρόντα Κανονισμό.
β) Δεν καλύπτεται από τον Κανονισμό
Θέματα Εσόδων και Τελωνείων, διοικητικά θέματα και η ευθύνη του κράτους για πράξεις ή παραλείψεις στην άσκηση κρατικής εξουσίας δεν καλύπτονται από τον Κανονισμό (ΕΚ) 1896/2006.
Οι εξής εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού:
Καθεστώτα περιουσίας συζύγων, κληρονομικά θέματα, περιλαμβανομένων των διαθηκών,
Πτώχευση, διαδικασίες που αφορούν τη λύση αφερέγγυων εταιρειών ή άλλων νομικών προσώπων, δικαστικές διακανονίσεις, συνθέσεις και παρόμοιες διαδικασίες;
Κοινωνική ασφάλιση;
Απαιτήσεις που προκύπτουν από μη συμβατικές υποχρεώσεις, εκτός αν έχουν γίνει αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ των μερών, ή έχει γίνει παραδοχή χρέους, ή σχετίζονται με χρεωστικά χρέη που προκύπτουν από κοινή ιδιοκτησία ακινήτων.
Η δικαιοδοσία των δικαστηρίων για την εκτέλεση Ευρωπαϊκών ενταλμάτων πληρωμής καθορίζεται από τις διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας που εφαρμόζονται σε αυτό, ιδίως τον Κανονισμό (ΕΚ) 44/2001.
α) Αίτηση για Ευρωπαϊκό ένταλμα πληρωμής Ο κανονισμός περιλαμβάνει μια φόρμα, την τυποποιημένη φόρμα Α που παρατίθεται στο Παράρτημα Ι, η οποία υποβάλλεται στο αρμόδιο δικαστήριο κατά την αίτηση έκδοσης Ευρωπαϊκού εντάλματος πληρωμής (κατεβάστε τη φόρμα αίτησης για Ευρωπαϊκό ένταλμα πληρωμής). Σύμφωνα με το Άρθρο 7 του Κανονισμού 1896/2006 η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
Το δικαστήριο στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση για Ευρωπαϊκό ένταλμα πληρωμής εξετάζει την πληρότητα των πληροφοριών και εάν η απαίτηση είναι βάσιμη, δηλαδή δεν είναι εμφανώς αβάσιμη.
Φωτοβολταϊκή Ελλάδα – Δικηγορική Εταιρεία Βολωνάκης – Συνεργασία με διεθνείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Νόμος 3851/2010 για την Επιτάχυνση της Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής – Φωτοβολταϊκή Ελλάδα
Οι εθνικοί στόχοι του νόμου για τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα είναι:
Η ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) να συμβάλλει μέχρι και 20% στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ να συμβάλλει τουλάχιστον 40% στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, Τουλάχιστον το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ να χρησιμοποιείται για θέρμανση και ψύξη έως το 2020, Τουλάχιστον το 10% να χρησιμοποιείται για τελική κατανάλωση ενέργειας από τη μεταφορά (βιοαέριο). Για σύγκριση, η Γερμανία χρησιμοποιεί το 20%.
Διαδικασία αδειοδότησης Ο αδειοδοτούμενος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτείται να έχει άδεια. Με την τροποποίηση του προηγούμενου νόμου, η άδεια αυτή δεν εκδίδεται πλέον από τον Υπουργό Οικονομίας, αλλά άμεσα από την ρυθμιστική αρχή ΡΑΕ. Η άδεια εκδίδεται βάσει των κριτηρίων που καθορίζονται από το νόμο. Αυτά τα κριτήρια, για παράδειγμα, εθνική ασφάλεια, δημόσια υγεία, ενεργειακή απόδοση, ωριμότητα έργου, ωριμότητα της τεχνικής εγκατάστασης, εκπλήρωση των διατάξεων του εθνικού νόμου για τον χωροταξικό σχεδιασμό. Τα κριτήρια διαφέρουν ελάχιστα από τα προηγούμενα, με ορισμένες προσθήκες.
Οι αλλαγές είναι οι εξής:
Ο προσδιορισμός από τη ΡΑΕ, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων και δικτύων ή σε συνεργασία με τον διαχειριστή για τα νησιά που δεν συνδέονται με το ενιαίο σύστημα, του σημείου σύνδεσης και του τρόπου και τύπου σύνδεσης πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 20 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Αυτή η ενέργεια πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από την έκδοση της άδειας και είναι στη διακριτική ευχέρεια της ΡΑΕ.
Η ΡΑΕ εξετάζει αν πληρούνται τα κριτήρια, καθώς και οι απαιτήσεις για την έκδοση της άδειας, ή η πληρότητα του φακέλου που υποβλήθηκε, εντός 2 μηνών από την υποβολή της αίτησης. Ο υποβληθείς φάκελος θεωρείται πλήρης αν δεν ζητηθούν επιπλέον έγγραφα εγγράφως εντός 30 ημερών.
Η απόφαση θα δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ και θα αποσταλεί στον Υπουργό Περιβάλλοντος. Πρέπει επίσης να δημοσιευθεί σε εφημερίδα. Ο υπουργός έχει προθεσμία 20 ημερών για ανασκόπηση. Αν υπάρχει νομικό ενδιαφέρον, μπορεί να υποβληθεί έφεση κατά της άδειας εντός 15 ημερών από τη δημοσίευσή της στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος πρέπει να εξετάσει αυτή την έφεση εντός 20 ημερών. Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής χωρίς απόφαση, η έφεση θεωρείται ότι έχει απορριφθεί.
Οι αποφάσεις καταχωρούνται σε μητρώο.
Τα άτομα που εξασφαλίζουν τη χρηματοδότηση του έργου δεν πρέπει να είναι το ίδιο άτομο με τον κάτοχο της άδειας. Πρέπει, ωστόσο, να επιβεβαιώνονται εκ των προτέρων από τη ΡΑΕ σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια σχετικά με την ικανότητα χρηματοδότησης και στη συνέχεια τα στοιχεία τους να περιλαμβάνονται στην άδεια εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις.
Η άδεια εκδίδεται για περίοδο 25 ετών και μπορεί να ανανεωθεί για την ίδια περίοδο. Η άδεια εγκατάστασης πρέπει να αποκτηθεί εντός 30 μηνών από την παραχώρηση της άδειας παραγωγής, αλλιώς η άδεια παραγωγής ακυρώνεται. Οι αιτήσεις για παρατάσεις σε αυτό το θέμα είναι δυνατές υπό ορισμένες προϋποθέσεις και πριν την λήξη της καθορισμένης προθεσμίας.
Σε περίπτωση αλλαγής των στοιχείων της άδειας, η άδεια πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα. Για αυτό, ο κάτοχος της άδειας υποβάλλει αίτηση αλλαγής στη ΡΑΕ. Απόφαση θα ληφθεί επί της αίτησης αυτής εντός 60 ημερών από την υποβολή. Η απόφαση δημοσιεύεται επίσης και καταχωρείται στο μητρώο. Επίσης προβλέπεται περίπτωση χωρίς αίτηση αλλαγής, όπως αν η εγκατεστημένη ή η μέγιστη δυνατότητα παραγωγής της μονάδας που συνδέεται στο σύστημα ή δίκτυο αυξηθεί κατά 10%. Οι εξαιρέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 3, παρ. 5 περιλαμβάνουν επίσης υποχρέωση ενημέρωσης.
Μετά την κατάλληλη έγκριση από τη ΡΑΕ, ο κάτοχος της άδειας μπορεί να μεταβιβάσει την άδειά του σε άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα εφόσον πληρούνται τα κριτήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Η προθεσμία για την απόκτηση της άδειας εγκατάστασης δεν παρατείνεται ως αποτέλεσμα αυτής!
Η απόκτηση άδειας παραγωγής αποτελεί προϋπόθεση για την απόκτηση και των άλλων αδειών μέχρι και τη σύνδεση στο δίκτυο. Δεν απαλλάσσει ωστόσο τον κάτοχο της άδειας από την υποχρέωση απόκτησης όλων των άλλων αδειών και αδειών για τις οποίες προβλέπεται από τη νομοθεσία.
Εξαιρέσεις από την απαιτούμενη αδειοδότηση Οι διαχειριστές έργων που προτίθενται να λειτουργήσουν φωτοβολταϊκό σταθμό ισχύος έως 1 (1) MW εξαιρούνται από την υποχρέωση απόκτησης της ανωτέρω άδειας. Αυτό ισχύει για όλα τα πάνελ που λειτουργούνται από τον ίδιο διαχειριστή έργου σε μια έκταση ακινήτου. Στην τελευταία περίπτωση, η πληρωμή γίνεται με βάση τη συνολική ισχύ όλων των πάνελ, και όχι κάθε πάνελ ξεχωριστά στην ίδια έκταση ακινήτου. Για την τελευταία κατηγορία σταθμού έως 1 MW, προβλέπεται περαιτέρω ότι αυτοί οι σταθμοί (!) δεν πρέπει να πωλούνται πριν από την έναρξη της λειτουργίας τους. Ως εξαίρεση, μπορούν, ωστόσο, να πωληθούν σε νομικά πρόσωπα εφόσον το μετοχικό κεφάλαιο της αγοραστικής εταιρείας ανήκει εξ ολοκλήρου στην μεταβιβάζουσα εταιρεία. Τέλος (μετά την υποβολή αίτησης) ο διαχειριστής συστήματος και δικτύου DESMIE πρέπει να αναλάβει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για να συνδέσει το έργο εάν η άρνηση δεν δικαιολογείται για τεχνικό λόγο. Με την υπογραφή σύμβασης με τον DESMIE, η εν λόγω αρχή ελέγχει τα δικαιώματα ιδιοκτησίας της υποβληθείσας εταιρείας για το ακίνητο στο οποίο θα εγκατασταθεί το έργο. Σε περιοχές όπου η παραγωγή ενέργειας είναι “κορεσμένη” ή έχει περιορισμένες δυνατότητες, αυτή η κατηγορία σταθμών προτιμάται.
Δεν απαιτείται πλέον η προηγούμενη έκθεση ειδικών για την αρχική εκτίμηση και αξιολόγηση της περιβαλλοντικής συμβατότητας.
Ο γενικός γραμματέας της περιφέρειας είναι υπεύθυνος για την έκδοση της άδειας εγκατάστασης. Αυτή πρέπει να εκδοθεί εντός 15 ημερών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης. Ωστόσο, η αξιολόγηση αυτή πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 30 ημερών από την υποβολή αίτησης.
Μετά την έκδοση της άδειας παραγωγής από τη ΡΑΕ, πρέπει ακόμα να αποκτηθούν οι εξής άδειες και έγγραφα για την έκδοση άδειας εγκατάστασης: α. Προσφορά για σύνδεση στο δίκτυο β. Απόφαση περιβαλλοντικής συμβατότητας (ΕΠΟ) γ. Άδεια από την Υπηρεσία Δασών, αν απαιτείται, και οποιαδήποτε άλλη άδεια απαιτείται για τα ωφελήματα ιδιοκτησίας του ακινήτου.
Εντός 4 μηνών από την υποβολή της αίτησης, ο DESMIE θα εκδώσει την προσφορά σύνδεσης, η οποία καθίσταται τελεσίδικη από τη στιγμή που εκδίδεται είτε η ΕΠΟ είτε το αντίστοιχο πιστοποιητικό σχετικά με την μη ανάγκη περιβαλλοντικής αξιολόγησης. Η τελική προσφορά σύνδεσης είναι έγκυρη για 4 χρόνια και δεσμεύει τόσο τον DESMIE όσο και τον κάτοχο της άδειας.
Από την έκδοση της προσφοράς, το δικαιούχο μέρος είναι υποχρεωμένο να προχωρήσει σε όλες τις υπόλοιπες ενέργειες, όπως η έκδοση άδειας εγκατάστασης και η υπογραφή σύμβασης με τον DESMIE.
Πρέπει να υποβληθεί πλήρης φάκελος και περιβαλλοντική μελέτη στην αρμόδια αρχή για να χορηγηθεί η ΕΠΟ.
Εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις, η απόφαση περιβαλλοντικής συμβατότητας πρέπει να εκδοθεί εντός 4 μηνών από την υποβολή του πλήρους φακέλου. Ο υποβληθείς φάκελος θεωρείται πλήρης αν δεν ζητηθούν άλλα έγγραφα εγγράφως εντός 20 ημερών από την υποβολή της τεκμηρίωσης. Η απόφαση περιβαλλοντικής συμβατότητας (περιβαλλοντικές απαιτήσεις) ισχύει για 10 χρόνια και μπορεί να παραταθεί δύο φορές για την ίδια διάρκεια αν υποβληθεί αίτηση έως 6 μήνες πριν την λήξη της ισχύος της. Στο σύνολό της, πρέπει να τονιστεί ότι η διαδικασία χορήγησης απόφασης περιβαλλοντικής συμβατότητας (ΕΠΟ) θα πραγματοποιείται πλέον εντός του πλαισίου της διαδικασίας χορήγησης άδειας εγκατάστασης και, συνεπώς, μεταφέρθηκε σε μεταγενέστερο χρόνο.
Η άδεια εγκατάστασης δημοσιεύεται επίσης και είναι έγκυρη για 2 χρόνια. Η άδεια εγκατάστασης μπορεί να παραταθεί μία φορά για την ίδια διάρκεια, αν πληρούνται οι νομικές προϋποθέσεις.
Η άδεια λειτουργίας πρέπει να εκδοθεί εντός αποκλειστικής προθεσμίας 20 ημερών και ισχύει για 20 χρόνια στην περίπτωση φωτοβολταϊκών σταθμών. Σε αυτή την περίπτωση προβλέπεται επίσης δυνατότητα παράτασης.
Εάν το έργο μεταβιβαστεί, ο νέος κάτοχος αναλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του προηγούμενου κατόχου έναντι του DESMIE. Στην περίπτωση αυτή, ο νέος κάτοχος θα μεταβιβάσει την άδεια παραγωγής με απόφαση της ΡΑΕ. Επιπλέον, η αρμόδια αρχή θα αποφασίσει για τη μεταβίβαση της άδειας λειτουργίας.
Δεν απαιτείται να αποκτηθεί άδεια εγκατάστασης και άδεια λειτουργίας για τέτοιους φωτοβολταϊκούς σταθμούς που εξαιρούνται από την ανάγκη άδειας παραγωγής.
Τι συμβαίνει αν κάποιος πεθάνει στην Ελλάδα χωρίς να έχει αφήσει διαθήκη (χωρίς διαθήκη);
Κάποιος θεωρείται ότι έχει πεθάνει χωρίς διαθήκη όταν δεν έχει αφήσει διαθήκη. Οι διατάξεις κληρονομιάς χωρίς διαθήκη ισχύουν στην Ελλάδα. Αυτές οι διατάξεις εφαρμόζονται όταν:
Ο αποβιώσας δεν έχει συντάξει διαθήκη.
Ο αποβιώσας έχει συντάξει διαθήκη αλλά αυτή έχει κριθεί άκυρη.
Ο αποβιώσας έχει συντάξει έγκυρη διαθήκη που καλύπτει μόνο ένα μέρος της κληρονομιάς – το υπόλοιπο τμήμα κατανέμεται σύμφωνα με τις διατάξεις κληρονομιάς χωρίς διαθήκη.
Τα άρθρα 1813 έως 1824 του Ελληνικού Αστικού Κώδικα (ΕΑΚ) παρέχουν πληροφορίες για τους κληρονόμους της κληρονομιάς ενός ατόμου που έχει πεθάνει χωρίς διαθήκη.
Η πρώτη κατηγορία κληρονόμων είναι οι απόγονοι του αποβιώσαντος. Ο πλησιέστερος απόγονος αποκλείει τον πιο απομακρυσμένο απόγονο της ίδιας γραμμής αίματος. Τα παιδιά κληρονομούν εξίσου. Ο επιζών σύζυγος ανήκει σε αυτή την κατηγορία και το ποσοστό του είναι ¼ της κληρονομιάς.
Η δεύτερη κατηγορία αποτελείται από τους γονείς, τα αδέλφια του αποβιώσαντος και επίσης τα παιδιά και εγγόνια των αδελφών που έχουν προαποβιώσει.
Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τους παππούδες του αποβιώσαντος και τα παιδιά και εγγόνια των απογόνων τους. Εάν κατά την ένταξη των κληρονόμων στη διαθήκη είναι ζωντανοί οι παππούδες και των δύο γραμμών αίματος, τότε αυτοί είναι οι μόνοι που θα κληρονομήσουν και η κληρονομιά θα κατανεμηθεί εξίσου. Αντίθετα, εάν οι παππούδες και από τις δύο γραμμές αίματος δεν είναι ζωντανοί, τότε τα παιδιά και τα εγγόνια τους θα λάβουν την κληρονομιά.
Η τέταρτη κατηγορία κληρονόμων αποτελείται από τους προπάππους του αποβιώσαντος. Εάν είναι ζωντανοί κατά την ένταξή τους στη διαθήκη, κληρονομούν εξίσου ανεξαρτήτως αν ανήκουν στην ίδια ή διαφορετική γραμμή αίματος.
Εάν δεν υπάρχουν συγγενείς από τις τέσσερις κατηγορίες, τότε ο επιζών σύζυγος καλείται να ενεργήσει ως κληρονόμος της πλήρους κληρονομιάς. Τέλος, όταν δεν υπάρχουν συγγενείς ή σύζυγος, το κράτος καλείται να ενεργήσει ως κληρονόμος χωρίς διαθήκη.
Υποχρεωτική κληρονομική μερίδα στην Ελλάδα
Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει σε άλλες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ελλάδα η ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα περιορίζει το δικαίωμα του διαθέτη να διαθέσει ελεύθερα την περιουσία του.
Ο στόχος της ελάχιστης υποχρεωτικής κληρονομικής μερίδας είναι η προστασία των στενών συγγενών και του συζύγου του διαθέτη.
Τι είναι η ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα;
Σύμφωνα με τα άρθρα 1825 έως 1845 του Ελληνικού Αστικού Κώδικα (ΕΑΚ), ο διαθέτης απαγορεύεται να εξαιρέσει από τη διαθήκη του τα παιδιά του, τον σύζυγο και τους γονείς του. Ένα μέρος της περιουσίας του διαθέτη πρέπει να διανεμηθεί στους παραπάνω συγγενείς. Η ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα πρέπει να ισούται με το ήμισυ της κληρονομικής μερίδας που θα είχε δικαίωμα να λάβει κάθε μέλος της οικογένειας, εάν ο διαθέτης είχε πεθάνει χωρίς διαθήκη. Ωστόσο, η ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα μειώνεται αναλόγως εάν βρεθούν δωρεές που ο διαθέτης ενδέχεται να έχει κάνει στους παραπάνω κληρονόμους κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Πότε ισχύει η ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα;
Ο νόμος για την ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα ισχύει στις εξής περιπτώσεις:
Μπορεί ο διαθέτης να αποκληρώσει κάποιον συγγενή;
Ο διαθέτης μπορεί να αποκληρώσει έναν συγγενή όταν αυτός έχει διαπράξει σοβαρό άδικο έργο εναντίον του ή/και έχει ζήσει ανήθικα. Ο σύζυγος μπορεί να αποκληρωθεί εάν υπάρχει έγκυρος λόγος για διαζύγιο και ο σύζυγος είναι υπαίτιος.
Εάν ο διαθέτης αποκληρώσει έναν συγγενή με τη διαθήκη του ή του κληροδοτήσει λιγότερο από την ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα, ο συγγενής έχει το δικαίωμα να απαιτήσει:
Επιπλέον, αν η κληρονομιά του διαθέτη κατά τον χρόνο του θανάτου του δεν είναι επαρκής για να καλύψει την ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα, ο κληρονόμος δικαιούται να διεκδικήσει την ανάκληση και/ή ακύρωση οποιωνδήποτε δωρεών του διαθέτη, προκειμένου να απαιτήσει την ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα από αυτές τις δωρεές.
Τι συμβαίνει αν η μερίδα κληρονομιάς απορριφθεί;
Συμπερασματικά, υπάρχουν νομικές συνέπειες εάν η ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα δεν διανεμηθεί στην περίπτωση ύπαρξης διαθήκης. Η διαθήκη θεωρείται άκυρη και ανίσχυρη ως προς την ελάχιστη υποχρεωτική κληρονομική μερίδα.
Διαθήκες στην Ελλάδα και η δημοσίευσή τους
Το άρθρο 1710 του Ελληνικού Αστικού Κώδικα (ΕΑΚ) προβλέπει την διάθεση της κληρονομιάς μέσω διαθήκης. Υπάρχουν τρία ξεχωριστά είδη διαθηκών στην Ελλάδα, κάθε μία με τα δικά της χαρακτηριστικά.
Η διαθήκη μπορεί να είναι:
Η διαδικασία δημοσίευσης κάθε τύπου διαθήκης περιλαμβάνει διαφορετικά βήματα, ανάλογα με τον τύπο της διαθήκης.
Ο φόρος κληρονομίας στην Ελλάδα έχει υποστεί πρόσφατες σημαντικές αλλαγές, κυρίως όσον αφορά τη φορολόγηση κληρονομιών μεγάλης αξίας για στενούς συγγενείς. Αυτή η τροποποίηση εισήχθη με τον νόμο 3815/2010, ο οποίος τροποποίησε το άρθρο 29 του Κώδικα για την Κληρονομία, Δώρα, Φόροι, Παροχές Γονέων και Κέρδη από Λαχεία (Νόμος 2961/2001). Συγκεκριμένα:
Σύμφωνα με το άρθρο 29 παράγραφος 1 του Νόμου 2961/2001, οι δικαιούχοι της κληρονομίας (κληρονόμοι, κληροδοτούμενοι, μέτοχοι και οποιοδήποτε άτομο αποκτά περιουσία μέσω κληρονομίας) κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες:
Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει: α) τον σύζυγο του αποβιώσαντος, β) τους απογόνους πρώτου βαθμού, γ) τους απογόνους εξ αίματος δεύτερου βαθμού, δ) τους προγόνους εξ αίματος πρώτου βαθμού. Σημειώνεται ότι, όσον αφορά τα υιοθετημένα τέκνα, ο νόμος ορίζει ότι αντιμετωπίζονται ως φυσικά τέκνα. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ο επικεφαλής των Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών μπορεί να θεωρήσει ότι τα τέκνα αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν συγγενείς, εφόσον ενημερωθεί ότι η διαδικασία υιοθεσίας πραγματοποιήθηκε με μοναδικό σκοπό την παράκαμψη των διατάξεων του Ν. 2961/2001.
Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει: α) απογόνους τρίτου και επόμενων βαθμών, β) προγόνους δεύτερου και επόμενων βαθμών, γ) αναγνωρισμένα παιδία (με τη θέληση ή δικαστικά) από τον πατέρα τους, δ) απογόνους τέκνων που αναγνωρίστηκαν (με τη θέληση ή δικαστικά) από τον πατέρα τους, ε) αδέλφια, στ) συγγενείς εξ αίματος τρίτου βαθμού, ζ) θετούς πατέρες και μητέρες, η) παιδιά από προηγούμενο γάμο του συζύγου, θ) τα παιδιά από γάμο (γαμπρός, νύφη), ι) τους προγόνους από γάμο (πεθερός, πεθερά).
Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο άτομο. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 29 του Ν. 2961/2001, τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται λόγω θανάτου φορολογούνται σύμφωνα με την παρακάτω κλίμακα φόρου.
Όσον αφορά τη φορολογία ακινήτων, λαμβάνεται υπόψη η “αντικειμενική αξία” του ακινήτου. Η “αντικειμενική αξία” είναι η αξία που προκύπτει βάσει ορισμένων αντικειμενικών εκτιμητικών στοιχείων, όπως η περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο, το μέγεθός του, η ηλικία του κ.λπ. Για να υπολογιστεί η αξία ενός ακινήτου, μπορεί κανείς να ανατρέξει σε επίσημους πίνακες που βρίσκονται στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες της Ελλάδας. Η αξία υπολογίζεται (και είναι δεσμευτική) σύμφωνα με αυτούς τους πίνακες, οι οποίοι ενημερώνονται συνήθως κάθε λίγα χρόνια από το Υπουργείο Οικονομικών.
Παράδειγμα υπολογισμού: Ο Α, του οποίου ο πιο στενός συγγενής ήταν ο γιος του, Β, και ο αδελφός του, Γ, πεθαίνει και σύμφωνα με το έγκυρο διαθήκη του, κληροδοτεί στον Β ένα διαμέρισμα με “αντικειμενική αξία” 160.000 € και στον Γ ένα άλλο διαμέρισμα με “αντικειμενική αξία” 50.000 €.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2961/2001, όπως ισχύει σήμερα, ο φόρος κληρονομίας που θα κληθούν να καταβάλουν ο Β και ο Γ υπολογίζεται ως εξής:
Για τον Β: αξία ακινήτου 150.000 €. Αφαιρούμε 150.000 € από αυτό το ποσό, το οποίο, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είναι αφορολόγητο. Το υπόλοιπο ποσό των 10.000 €, θα φορολογηθεί με 1%. Έτσι, ο Β θα κληθεί να πληρώσει το ποσό των 100 €.
Για τον Γ: αξία ακινήτου 50.000 €. Αφαιρούμε 30.000 € από αυτό το ποσό, το οποίο είναι αφορολόγητο σε σχέση με τη δεύτερη κατηγορία κληρονόμων. Το υπόλοιπο ποσό των 20.000 € θα φορολογηθεί με 5%. Έτσι, ο Γ θα πρέπει να πληρώσει 1.000 € ως φόρο κληρονομίας.
Η τρίτη κατηγορία κληρονόμων, η οποία περιλαμβάνει τους υπόλοιπους συγγενείς εκτός αυτών των δύο πρώτων κατηγοριών, φορολογείται σύμφωνα με την εξής κλίμακα φόρου:
Παράδειγμα υπολογισμού: Ο Α κληροδότησε με διαθήκη στη φίλη του, Β, ένα ακίνητο αξίας 90.000 €. Σύμφωνα με την παραπάνω κλίμακα, εφόσον η Β αποδεχτεί την κληρονομιά, θα πρέπει να πληρώσει: για το ποσό των 72.000 €, φόρο 13.200 €. Το υπόλοιπο ποσό των 18.000 € (= 90.000 € – 72.000 €) θα φορολογηθεί με 30% και έτσι ο φόρος ανέρχεται σε 5.400 €. Επομένως, η Β είναι υποχρεωμένη να πληρώσει συνολικό φόρο ύψους 13.200 + 5.400 = 18.600 € για μία κληρονομιά αξίας 90.000 €.
Επιπλέον, ο Νόμος 3815/2010 τροποποίησε σημαντικά την παράγραφο 4 του άρθρου 29 του Νόμου 2961/2001, η οποία πλέον ορίζει ότι τα ποσά που αποκτώνται λόγω θανάτου φορολογούνται με φόρο υπολογιζόμενο ανεξάρτητα με ποσοστό 10% για τους κληρονόμους της πρώτης κατηγορίας και με ποσοστό 20% για τους κληρονόμους της δεύτερης κατηγορίας.
Ελληνικός Νόμος Κληρονομιάς – Νομικές Πληροφορίες – Συνεργασία με Διεθνείς Επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Ο Ελληνικός Νόμος Κληρονομιάς ρυθμίζεται από τον Ελληνικό Αστικό Κώδικα, Άρθρα 1710 – 2035. Είναι αρκετά παρόμοιος με τον Γαλλικό και Γερμανικό Νόμο Κληρονομιάς, αλλά διαφέρει σημαντικά από τον Αγγλικό και Αμερικανικό Νόμο Κληρονομιάς.
Ένα αποθανόν πρόσωπο μπορεί να αποφασίσει για την τύχη της περιουσίας του αφήνοντας διαθήκη, η οποία μπορεί να είναι εξ ολοκλήρου χειρόγραφη από το ίδιο το πρόσωπο ή να εκτελεστεί ενώπιον δημοσίου συμβολαιογράφου παρουσία τριών μαρτύρων. Ο νόμος προβλέπει επίσης έναν τρίτο τύπο διαθήκης, που ονομάζεται μυστική διαθήκη, όπου ο διαθέτης παραδίδει τη διαθήκη στον συμβολαιογράφο και ο τελευταίος είναι υποχρεωμένος να την σφραγίσει και να την κρατήσει μέχρι τον θάνατο του διαθέτη.
Πριν αποφασίσουν να συντάξουν διαθήκη, οι Έλληνες Αμερικανοί και Έλληνες Αυστραλοί που έχουν αποκτήσει την αμερικανική ή αυστραλιανή υπηκοότητα θα πρέπει να συμβουλευτούν έναν δικηγόρο, προκειμένου να ελέγξουν με ποιον νόμο πρέπει να συνταχθεί η διαθήκη. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς σύμφωνα με το Ελληνικό Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, η κληρονομιά ενός αποθανόντος ρυθμίζεται από τον νόμο της χώρας της τελευταίας του υπηκοότητας.
Ο δημόσιος συμβολαιογράφος ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει πρόσβαση στη χειρόγραφη διαθήκη ενός αποθανόντος, είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει το δικαστήριο για την ύπαρξη της διαθήκης και να την καταθέσει στην πρωτότυπη μορφή της. Το Ελληνικό Δικαστήριο Κληρονομιών είναι υποχρεωμένο να την δημοσιοποιήσει, ώστε κάθε πρόσωπο που έχει συμφέρον από το περιεχόμενό της να μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτή.
Εάν ο αποθανών δεν έχει αφήσει καμία διαθήκη ή η διαθήκη είναι άκυρη για οποιονδήποτε λόγο ή καλύπτει μόνο ένα μέρος της περιουσίας του, τότε το πρόσωπο αυτό θεωρείται ότι βρίσκεται σε κατάσταση intestacy και η διαδοχή του ρυθμίζεται από τις διατάξεις του νόμου. Οι νόμιμοι κληρονόμοι οργανώνονται από το νόμο σε 6 κατηγορίες, που ονομάζονται “τάξεις”.
Η πρώτη τάξη περιλαμβάνει τα παιδιά και τα εγγόνια του αποθανόντος. Τα εγγόνια καλούνται στην κληρονομιά μόνο εάν τα παιδιά δεν ζουν.
Η δεύτερη τάξη περιλαμβάνει τους γονείς και τα αδέλφια του αποθανόντος. Εάν αυτοί δεν ζουν, τότε τα παιδιά ή τα εγγόνια τους καλούνται ως κληρονόμοι.
Η τρίτη τάξη περιλαμβάνει τους παππούδες. Εάν αυτοί δεν ζουν, τότε οι προπάπποι γίνονται κληρονόμοι κατά το νόμο.
Η πέμπτη τάξη περιλαμβάνει μόνο τον σύζυγο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο σύζυγος κληρονομεί μαζί με τους υπόλοιπους συγγενείς από όλες τις προηγούμενες τάξεις. Στην πρώτη τάξη ο σύζυγος έχει μερίδιο 1/4, ενώ στη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη τάξη έχει μερίδιο 1/2 στην περιουσία. Ο σύζυγος δικαιούται επίσης να αποκτήσει οποιαδήποτε κινητή περιουσία του αποθανόντος, η οποία χρησιμοποιούνταν για τη κοινή τους διαβίωση (έπιπλα, αυτοκίνητο κ.λπ.).
Εάν ο αποθανών δεν είχε σύζυγο ή άλλον συγγενή από τις προηγούμενες τάξεις κατά τον χρόνο του θανάτου του, τότε η περιουσία πηγαίνει στο Ελληνικό Κράτος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην περίπτωση που μια διαθήκη δεν αφήνει μερίδιο στην περιουσία είτε στον σύζυγο, είτε στα παιδιά, είτε στους γονείς του αποθανόντος (στην τελευταία περίπτωση μόνο αν δεν είχε παιδιά), τότε αυτοί οι συγγενείς έχουν δικαίωμα από το νόμο να διεκδικήσουν τουλάχιστον το μίνιμουμ μερίδιο στην κληρονομιά. Αυτό ονομάζεται “νόμιμη μοίρα”, που ισούται με το μισό του μεριδίου κληρονομιάς στην περίπτωση intestacy. Εάν ο αποθανών είχε κάνει δωρεές στους παραπάνω κληρονόμους κατά τη διάρκεια της ζωής του, το δικαίωμα για την ελάχιστη μοίρα μπορεί να χαθεί, εάν οι δωρεές καλύπτουν την ελάχιστη μοίρα τους.
Ο Ελληνικός Νόμος Κληρονομιάς προβλέπει προθεσμία 1 έτους για να παραιτηθεί κάποιος από το δικαίωμα κληρονομιάς στην Ελλάδα, εάν είτε ο αποθανών είχε τη μόνιμη κατοικία του στο εξωτερικό, είτε ο κληρονόμος έχει τη μόνιμη κατοικία του στο εξωτερικό όταν ενημερώθηκε για τον θάνατο και το δικαίωμά του για κληρονομιά στην Ελλάδα. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να παραιτηθεί κανείς από την κληρονομιά εντός της προθεσμίας του 1 έτους, καθώς ο κληρονόμος μπορεί να φέρει σημαντικούς κινδύνους, εάν η κληρονομιά περιλαμβάνει χρέη ή άλλες υποχρεώσεις του αποθανόντος.
Μια σύντομη ματιά στο Ελληνικό Σύστημα Πολιτικής Δίκης
Ελληνικές Πολιτικές Διαδικασίες – Νομικές Πληροφορίες για την Ελλάδα
Στην Ελλάδα, εμπορικές διαφορές σημαντικής αξίας επιλύονται συχνά μέσω δικαστικής οδού, η οποία διέπεται κυρίως από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ).
Κατανομή των Υποθέσεων
Οι υποθέσεις στην Ελλάδα ανατίθενται σε συγκεκριμένα δικαστήρια ανάλογα με την οικονομική τους αξία ή με την τοπική αρμοδιότητα του δικαστηρίου· αυτή καθορίζεται από τη διαμονή ή την έδρα των διαδίκων ή από τον τόπο γένεσης της αγωγής. Υπάρχουν τρία είδη πολιτικών δικαστηρίων πρώτου βαθμού:
Το Ειρηνοδικείο, το οποίο εκδικάζει υποθέσεις αξίας έως 12.000 €
Το Μονομελές Πρωτοδικείο για υποθέσεις από 12.000,01 € έως 80.000 €
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο για υποθέσεις άνω των 80.000 €
Προθεσμίες Παραγραφής
Οι ενάγοντες πρέπει να γνωρίζουν τις προθεσμίες παραγραφής που ισχύουν για την άσκηση αγωγής ενώπιον ελληνικού δικαστηρίου. Η παραγραφή αρχίζει είτε (1) την επόμενη ημέρα από τη γέννηση της αγωγής είτε (2) την ημέρα που ο ενάγων έμαθε ή θα έπρεπε ευλόγως να έχει μάθει για την ύπαρξη της αγωγής. Η παραγραφή διακόπτεται όταν επιδοθεί το δικόγραφο της αγωγής.
Αν και ο ΚΠολΔ προβλέπει γενική παραγραφή 20 ετών, υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις. Παραγραφή 5 ετών ισχύει για εμπορικές απαιτήσεις, αμοιβές επαγγελματιών, αποζημιώσεις λόγω τροχαίων και αδικοπραξίες, ενώ οι αγωγές για αθέμιτο ανταγωνισμό πρέπει να ασκούνται εντός 1,5 έτους. Οι αγωγές για νομές ακινήτων παραγράφονται σε ένα έτος και οι αξιώσεις από σύμβαση εθνικής οδικής μεταφοράς σε έξι μήνες.
Ξένοι και Έλληνες Δικηγόροι
Σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο ή τις ΗΠΑ, οι Έλληνες δικηγόροι δεν διαχωρίζονται σε solicitor ή barrister· όλοι αποκαλούνται «δικηγόροι» και η δυνατότητα παράστασής τους εξαρτάται από το δικαστήριο.
Ξένος δικηγόρος που διαμένει σε κράτος-μέλος της ΕΕ και επιθυμεί να ασκήσει το επάγγελμα στην Ελλάδα, πρέπει να εγγραφεί στον Δικηγορικό Σύλλογο της πόλης όπου θα ασκεί δραστηριότητα, σύμφωνα με την Οδηγία 98/5/ΕΚ. Πρέπει επίσης να προσκομίσει πιστοποιητικό εγγραφής του στην αρμόδια αρχή του κράτους καταγωγής του.
Αμοιβές Δικηγόρων και Χρηματοδότηση Δίκης
Οι ελάχιστες αμοιβές καθορίζονται σε 2% της αξίας της αγωγής για κατάθεση αγωγής ή έφεσης και 1% για κατάθεση υπομνήματος (Κώδικας Δικηγόρων). Συνήθως πληρώνονται εφάπαξ και όχι με ωριαία χρέωση. Στην πράξη, είναι σύνηθες οι αμοιβές να διαπραγματεύονται ελεύθερα μεταξύ των μερών. Μπορεί να συμφωνηθεί ότι τα έξοδα θα τα αναλάβει ο δικηγόρος, ο οποίος θα λάβει ποσοστό (π.χ. 20%) της αγωγής σε περίπτωση επιτυχίας.
Ο πελάτης πληρώνει επίσης τα έξοδα και τα τέλη, καθώς και δικαστικό ένσημο 0,7% της αξίας της απαίτησης, εφόσον η αγωγή είναι εκτελεστική.
Ο νόμος προβλέπει ότι ο ηττηθείς καταβάλλει τα έξοδα του νικητή (άρθρο 176 ΚΠολΔ), αλλά συχνά το δικαστήριο επιδικάζει μόνο μέρος αυτών. Οι τόκοι δεν επιδικάζονται στα έξοδα, αλλά επιβάλλονται στις χρηματικές καταδικαστικές αποφάσεις από την ημέρα άσκησης της αγωγής ή από τη γέννησή της, με επιτόκιο που ορίζεται με νόμο.
Υπάρχει η δυνατότητα ασφάλισης για τα έξοδα δίκης (Π.Δ. 400/1970), υπό την προϋπόθεση ότι ο ασφαλισμένος επιλέγει ελεύθερα τον νομικό του παραστάτη.
Η εκδίκαση γίνεται δημόσια, εκτός αν το δικαστήριο ή ο ενάγων ζητήσει εμπιστευτικότητα για λόγους δημοσίας τάξης ή ηθικής (άρθρα 113-114 ΚΠολΔ).
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν υπάρχουν προδικαστικές υποχρεώσεις πριν την άσκηση αγωγής.
Στάδια Πολιτικής Δίκης
Η διαδικασία ξεκινά με την κατάθεση της αγωγής, η οποία περιλαμβάνει τα στοιχεία των διαδίκων, τα πραγματικά περιστατικά, τα αιτήματα και την αξία της αγωγής. Το δικαστήριο την σφραγίζει και ορίζει δικάσιμο εντός 12 μηνών από την κατάθεση (Ν. 3346/2005). Η παραγραφή διακόπτεται μόνο όταν επιδοθεί η αγωγή στον εναγόμενο.
Η επίδοση γίνεται μόνο από δικαστικό επιμελητή. Αν ο εναγόμενος κατοικεί στην Ελλάδα, η επίδοση γίνεται τουλάχιστον 60 ημέρες πριν από τη δικάσιμο, ενώ αν κατοικεί στο εξωτερικό ή είναι αγνώστου διαμονής, τουλάχιστον 90 ημέρες πριν (άρθρο 228 ΚΠολΔ). Τα υπομνήματα και των δύο πλευρών κατατίθενται την ίδια μέρα.
Για το Πολυμελές Πρωτοδικείο:
Ο ενάγων καλεί τον εναγόμενο σε συμβιβαστική συνάντηση εντός προθεσμίας (άρθρο 214Α ΚΠολΔ). Οι μαρτυρικές καταθέσεις γίνονται ενώπιον ειρηνοδίκη ή συμβολαιογράφου. Υπομνήματα και αποδεικτικά κατατίθενται 20 ημέρες πριν τη δίκη. Η ακροαματική διαδικασία διαρκεί συνήθως μία μέρα. Μετά, κατατίθενται δύο συμπληρωματικά υπομνήματα: ένα 15 μέρες πριν τη δίκη και ένα 8 μέρες μετά. Η απόφαση εκδίδεται εντός 8 μηνών από τη δίκη (Ν. 3327/2005). Η έφεση ασκείται εντός 30 ημερών από την επίδοση ή εντός 3 ετών από την έκδοση, αν δεν επιδοθεί.
Για Ειρηνοδικείο και Μονομελές Πρωτοδικείο:
Όλα τα αποδεικτικά και τα υπομνήματα κατατίθενται την ημέρα της δίκης.
Αποτελέσματα Δίκης:
Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει εκτέλεση (αναγκαστική ή άλλη), αποζημιώσεις, διαπιστωτικές αποφάσεις, ή τροποποίηση/κατάργηση έννομης σχέσης.
Ασφαλιστικά Μέτρα
Σε αντίθεση με άλλα συστήματα, δεν υπάρχει ενεργή διαχείριση υπόθεσης ή προδικαστικές αιτήσεις στην ελληνική πολιτική δίκη. Η μόνη προδικασία είναι η κατάθεση της αγωγής. Αν η αγωγή είναι καταχρηστική ή αβάσιμη, απορρίπτεται με την απόφαση.
Σε επείγουσες περιπτώσεις, ο ενάγων μπορεί να αιτηθεί ασφαλιστικά μέτρα. Αυτά εκδικάζονται από το Μονομελές Πρωτοδικείο και γίνονται, κατά κανόνα, με κλήτευση. Δημοφιλή μέτρα είναι η συντηρητική κατάσχεση, απαγορευτικά/αναγκαστικά μέτρα, προσωρινές διαταγές, κ.ά. Αν εκδοθεί διαταγή πριν την αγωγή, το δικαστήριο διατάσσει άσκηση αγωγής εντός μηνός αλλιώς το μέτρο αίρεται.
Μπορεί επίσης να ζητηθεί συντηρητική κατάσχεση, ακόμα κι αν η κύρια δίκη εξελίσσεται σε άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ (άρθρο 31 Κανονισμού ΕΚ 44/2001).
Εντολές Πληρωμής
Ως εναλλακτική στην άσκηση αγωγής, ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ) προβλέπει την έκδοση διαταγής πληρωμής σύμφωνα με τα άρθρα 623 επ. ΚΠολΔ. Η διαταγή πληρωμής είναι ουσιαστικά μία δικαστική απόφαση που εκδίδεται είτε από το Ειρηνοδικείο (για διαφορές άνω των 12.001€) είτε από το Μονομελές Πρωτοδικείο (για απαιτήσεις άνω των 80.000€). Το Πολυμελές Πρωτοδικείο δεν είναι αρμόδιο για την έκδοση διαταγών πληρωμής.
Η διαδικασία έχει ως εξής: Ο αιτών καταθέτει αίτηση στο δικαστήριο για την έκδοση διαταγής πληρωμής, μαζί με όλα τα πρωτότυπα έγγραφα που την υποστηρίζουν· τα έγγραφα αυτά πρέπει να αποδεικνύουν άμεσα την απαίτηση, χωρίς να απαιτείται πρόσθετη απόδειξη, π.χ. μαρτυρική κατάθεση. Για παράδειγμα, διαταγές πληρωμής εκδίδονται συχνά για απαιτήσεις από επιταγές, εφόσον η επιταγή αποδεικνύει την ύπαρξη απαίτησης, αν έχει παρέλθει η ημερομηνία έκδοσης και η τράπεζα έχει σημειώσει πάνω στην επιταγή ότι δεν πληρώθηκε κατά την προσκόμισή της. Διαταγή πληρωμής μπορεί να εκδοθεί και σε περιπτώσεις πώλησης αγαθών, εφόσον ο πωλητής/αιτών καταθέσει τα πρωτότυπα τιμολόγια μαζί με δελτία αποστολής ή φορτωτικές (που φέρουν υπογραφή του αγοραστή) αποδεικνύοντας ότι παραλήφθηκαν τα αγαθά.
Η διαταγή πληρωμής προτιμάται έναντι της αγωγής, επειδή εκδίδεται πολύ γρήγορα (συνήθως εντός 2 ημερών έως 2 εβδομάδων από την κατάθεση). Αποτελεί εκτελεστό τίτλο που δίνει το δικαίωμα στον αιτούντα να προβεί σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη.
Ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να ασκήσει έγγραφη ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής εντός 15 εργάσιμων ημερών από την επίδοση αυτής από τον δικαστικό επιμελητή. Η άσκηση της ανακοπής δεν αναστέλλει αυτομάτως την εκτέλεση. Αν ο οφειλέτης θεωρεί ότι η ανακοπή του θα γίνει δεκτή, πρέπει να ζητήσει και ασφαλιστικά μέτρα, διότι αν εκτελεστεί η διαταγή πριν εκδικαστεί η ανακοπή, μπορεί να υποστεί ζημία. Αν το δικαστήριο κάνει δεκτό το αίτημα για ασφαλιστικά μέτρα, ο αιτών δεν μπορεί να συνεχίσει την εκτέλεση μέχρι να κριθεί η ανακοπή. Αν απορριφθεί η ανακοπή, ο αιτών μπορεί να συνεχίσει την απαίτησή του βάσει της διαταγής πληρωμής.
Μάρτυρες Γεγονότων
Στην πολιτική δίκη, ο μάρτυρας γεγονότων μπορεί να καταθέσει είτε προφορικά είτε γραπτώς. Κατά τη δίκη, κάθε διάδικος πρέπει να έχει τουλάχιστον έναν μάρτυρα γεγονότων να καταθέτει προφορικά. Όλοι οι μάρτυρες που καταθέτουν προφορικά μπορούν να εξεταστούν αντιπαραθετικά. Μάρτυρας που αρνείται να προσέλθει στο δικαστήριο μπορεί να κλητευθεί, αλλά λόγω του ότι οι ποινές μη προσέλευσης είναι μικρές, συχνά η κλήτευση δεν φέρνει αποτέλεσμα. Αντί για ένορκες μαρτυρικές καταθέσεις, στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται ένορκες βεβαιώσεις ενώπιον ειρηνοδίκη, συμβολαιογράφου ή προξένου. Αυτές οι βεβαιώσεις, παρόλο που δεν έχουν την ίδια βαρύτητα με προφορική μαρτυρία στο ακροατήριο, ενσωματώνονται στον φάκελο της δίκης και κατατίθενται λίγο πριν τις προτάσεις. Κάθε διάδικος μπορεί να υποβάλει έως τρεις τέτοιες βεβαιώσεις, εφόσον ειδοποιήσει τον αντίδικο τουλάχιστον δύο εργάσιμες ημέρες πριν. Σε ειδικές περιπτώσεις (εργατικές διαφορές, αμοιβές μηχανικών, δικηγόρων κ.λπ.), η ειδοποίηση πρέπει να γίνει 24 ώρες πριν. Αν η βεβαίωση πρόκειται να ληφθεί στο εξωτερικό, η ειδοποίηση πρέπει να γίνει τουλάχιστον 8 ημέρες πριν. Αν τα αποδεικτικά στοιχεία δεν επαρκούν, οι διάδικοι ή οι πληρεξούσιοί τους μπορεί να υποχρεωθούν να καταθέσουν προφορικά.
Πραγματογνώμονες Τρίτων
Ο νόμος προβλέπει ότι το δικαστήριο μπορεί να διορίσει πραγματογνώμονα μόνο όταν διαπιστώσει ότι απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και το ζητήσει κάποιος διάδικος (άρθρο 368 ΚΠολΔ). Οι διάδικοι μπορούν να ορίσουν δικούς τους πραγματογνώμονες (άρθρα 391-392 ΚΠολΔ) και είναι υπεύθυνοι για την αμοιβή τους. Οι πραγματογνώμονες οφείλουν να είναι ανεξάρτητοι ή να εκπροσωπούν το συμφέρον του εντολέα τους, αλλά ο δικαστής αξιολογεί ελεύθερα την αξία των γνωμοδοτήσεών τους (άρθρο 340 ΚΠολΔ). Οι διάδικοι μπορούν να αντικρούσουν τις γνωμοδοτήσεις με τις προτάσεις τους, ενώ το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την προφορική εξέταση των εμπειρογνωμόνων στη δίκη (άρθρο 369 ΚΠολΔ).
Αν το δικαστήριο διορίσει πραγματογνώμονα, ο διάδικος που του κοινοποιεί τον διορισμό και τον καλεί να ορκιστεί, πληρώνει την αμοιβή του, ακόμη κι αν δεν ζήτησε ο ίδιος τον διορισμό (άρθρο 173(3) ΚΠολΔ). Αυτή η αμοιβή συγκαταλέγεται στα δικαστικά έξοδα που μπορεί να ανακτήσει ο νικητής από τον ηττημένο (άρθρο 189 ΚΠολΔ).
Έφεση
Οι εφέσεις ασκούνται ως δικαίωμα, χωρίς να απαιτείται άδεια. Μπορεί να ασκηθεί έφεση μόνο κατά τελεσίδικων αποφάσεων. Προσωρινές αποφάσεις μπορούν να εφεσιβληθούν μόνο μαζί με την τελική. Αποφάσεις Πρωτοδικείων εφεσιβάλλονται ενώπιον του Εφετείου. Αποφάσεις Ειρηνοδικείων ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου. Το αρμόδιο Εφετείο προσδιορίζεται βάσει της έδρας του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση.
Η διαδικασία αρχίζει με την κατάθεση της έφεσης, η οποία περιλαμβάνει τους λόγους σφάλματος του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου – μπορεί να αφορούν ζητήματα ουσίας ή δικαίου. Η προθεσμία για την κατάθεση είναι 30 ημέρες από την επίδοση της πρωτοβάθμιας απόφασης ή 90 ημέρες αν ο εκκαλών ζει στο εξωτερικό ή είναι αγνώστου διαμονής. Αν δεν έχει επιδοθεί η απόφαση, η προθεσμία είναι 3 έτη από τη σφράγισή της. Η έφεση πρέπει να επιδοθεί στον καθ’ ου τουλάχιστον 60 ημέρες πριν από τη δικάσιμο ή 90 ημέρες αν ζει στο εξωτερικό ή είναι αγνώστου διαμονής.
Εκτέλεση
Οι τελεσίδικες αποφάσεις και οι πρωτόδικες που έχουν κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστές μπορούν να εκτελεστούν άμεσα. Για να αρχίσει η εκτέλεση, απαιτείται αντίγραφο εκτελεστού τίτλου με σφραγίδα του προεδρεύοντος δικαστή. Μετά την επίδοση της διαταγής εκτέλεσης, δεν μπορεί να γίνει άλλη πράξη εκτέλεσης πριν περάσουν τρεις εργάσιμες ημέρες (άρθρο 926 ΚΠολΔ).
Διασυνοριακή Δικαστική Διαμάχη
Η Σύμβαση της Ρώμης του 1980 προβλέπει ότι τα ελληνικά δικαστήρια αναγνωρίζουν ρητή επιλογή εφαρμοστέου δικαίου σε εμπορικές συμβάσεις, εκτός αν προσκρούει στη δημόσια τάξη. Οι διάδικοι μπορούν να επιλέξουν δικαστήριο για την επίλυση διαφορών, σύμφωνα με τον Κανονισμό 44/2001. Η συμφωνία πρέπει να είναι γραπτή και να μην αντίκειται σε ειδικές ρυθμίσεις (π.χ. ασφάλιση, καταναλωτές, εργασία). Εφόσον υπάρχει συμφωνία αποκλειστικής αρμοδιότητας άλλου δικαστηρίου, αυτή πρέπει να είναι ρητή. Αν η επιλογή του αλλοδαπού δικαστηρίου οδηγεί σε άρνηση δικαιοσύνης, μπορεί να κριθεί άκυρη από ελληνικό δικαστήριο.
Η συμφωνία πρέπει να περιγράφει επακριβώς τη νομική σχέση στην οποία αναφέρεται και να είναι γραπτή αν αφορά μελλοντική διαφορά. Σε μη χρηματικές διαφορές που αφορούν ακίνητα, δεν επιτρέπεται επιλογή αλλοδαπού δικαστηρίου.
Η επίδοση δικογράφων μπορεί να γίνει σύμφωνα με τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες ή μέσω εισαγγελίας. Πρέπει να συνοδεύονται από μετάφραση σε γλώσσα κατανοητή από τον παραλήπτη.
Ο Κανονισμός 44/2001 προβλέπει την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων κρατών-μελών στην Ελλάδα. Αρμόδιο είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο της κατοικίας του καθ’ ου ή του τόπου εκτέλεσης. Η αλλοδαπή απόφαση πρέπει να είναι εκτελεστή στο κράτος προέλευσης, να μην αντίκειται στα χρηστά ήθη ή στη δημόσια τάξη, να μην στερήθηκε ο ηττημένος το δικαίωμα υπεράσπισης και να μην έρχεται σε αντίθεση με ελληνική απόφαση. Οι αποφάσεις βάσει του Κανονισμού 805/2004 είναι απευθείας εκτελεστές, χωρίς να απαιτείται αναγνώριση.
Διαιτησία & Διαμεσολάβηση (ΕΕΔ)
Η πιο συνηθισμένη μορφή εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών στην Ελλάδα είναι η διαιτησία (άρθρα 876 ΚΠολΔ και εξής). Αρκεί να υπάρχει έγρητη ρήτρα ή να μη φέρουν αντίρρηση οι διάδικοι ενώπιον του διαιτητή. Όλες οι ιδιωτικές διαφορές (πλην εργατικών και ασφαλιστικών μέτρων) μπορούν να λυθούν με διαιτησία. Εκτός αν προβλέπεται αλλιώς, τα διαιτητικά βραβεία δεν εφεσιβάλλονται (άρθρο 895 ΚΠολΔ), αλλά μπορεί να ακυρωθούν αν πληρούνται οι όροι (άρθρο 897 ΚΠολΔ). Ο ρόλος του διαιτητή είναι παθητικός και τα μέρη επιλέγουν ποια έγγραφα θα προσκομιστούν.
Στη διεθνή διαιτησία, τα κόστη καθορίζονται με συμφωνία των μερών (άρθρο 32 Ν. 2735/1999). Αν δεν υπάρξει συμφωνία, το διαιτητικό δικαστήριο τα κατανέμει. Στην εσωτερική διαιτησία, το κόστος υπολογίζεται ως ποσοστό της αξίας της διαφοράς. Το διαιτητικό βραβείο ορίζει ποιος θα πληρώσει τις αμοιβές των διαιτητών και τα έξοδα.
Η ΕΕΔ δεν εντάσσεται στις δικαστικές διαδικασίες, και το δικαστήριο δεν μπορεί να την επιβάλει. Αν και δεν προβλέπεται ρητά εμπιστευτικότητα, τα μέρη συνήθως τηρούν την εχεμύθεια ή ενσωματώνουν σχετικούς όρους στις συμβάσεις τους.
Σημαντικοί φορείς διαιτησίας στην Ελλάδα είναι το Ινστιτούτο Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας, το Εθνικό Παράρτημα του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου, τα Επιμελητήρια Αθηνών και Πειραιώς και ο Σύνδεσμος Ναυτικής Διαιτησίας Πειραιά. Για διαμεσολάβηση, πιο δημοφιλείς φορείς είναι ο Συνήγορος του Πολίτη και το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας.
Από την ίδρυση του Συνηγόρου του Πολίτη το 1998, η διαμεσολάβηση χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο ως εναλλακτική της διαιτησίας. Ο Συνήγορος παρακολουθεί πράξεις και παραλείψεις των δημοσίων υπηρεσιών. Οι εργατικές διαφορές χειρίζονται από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Συνεργασία με διεθνείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Στο σύστημα franchising, ο εκχωρητής (franchiser) παρέχει συνήθως στον δικαιοδόχο (franchisee) μια επιχείρηση με μια καθορισμένη οργανωτική δομή υψηλών τεχνολογικών προδιαγραφών. Ο δικαιοδόχος είναι ένας πραγματικά ανεξάρτητος επιχειρηματίας, ο οποίος χρησιμοποιεί το πακέτο franchise για τη δική του ανεξάρτητα λειτουργούμενη εμπορική επιχείρηση. Το franchise είναι μια επιτυχημένη επιχειρηματική έννοια, η οποία μεταβιβάζεται από τον εκχωρητή στον δικαιοδόχο μέσω μιας συμφωνίας άδειας χρήσης. Το πακέτο franchise είναι καταρχάς ένα οργανωμένο εμπορικό concept για αγαθά και υπηρεσίες. Περιλαμβάνει μεθόδους πώλησης και διανομής, εμπορικά αγαθά ή μάρκες, εμπορικά ονόματα, σήματα, επιχειρηματικούς προσδιορισμούς με λέξεις και εικόνες, επιχειρηματικά σχήματα, συστήματα θυγατρικών, πνευματικά δικαιώματα, τεχνικές γνώσεις και εμπειρία (γνωστά ως know-how), και δικαιώματα πατέντας.
Το Franchise Concept
Το franchising ενσωματώνει τους δικαιοδόχους στο σύστημα διανομής του εκχωρητή. Αυτό περιλαμβάνει (μακροπρόθεσμη) τεχνική και οργανωτική υποστήριξη για τον δικαιοδόχο, η οποία επιτυγχάνεται μέσω εκπαίδευσης προσωπικού, εξοπλισμού των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και συμβουλών σε οργανωτικά, τεχνικά, επιχειρηματικά και οικονομικά θέματα, με στόχο την επίτευξη υψηλού βαθμού συντονισμού με την έννοια του franchise.
Από οικονομική άποψη, το franchising αφορά ένα σύστημα πώλησης και διανομής προϊόντων ή υπηρεσιών στους καταναλωτές, και κατά συνέπεια ένα οργανωμένο και δομημένο concept διαφήμισης και διανομής, με την πρόθεση να πραγματοποιηθεί πωλήσεις και διανομή στην αγορά συγκεκριμένων προϊόντων και υπηρεσιών μέσω της συνεργασίας δύο ή περισσότερων νομικά ανεξάρτητων επιχειρήσεων. Στόχος είναι ένα στενό δίκτυο διανομής, με συγκεκριμένο εμπορικό όνομα ή εμπορική μάρκα, στο οποίο ο δικαιοδόχος εκμεταλλεύεται την εμπειρία του εκχωρητή και ενσωματώνεται σε ένα ήδη υπάρχον δίκτυο πελατών μόλις η επιχείρησή του εγκαθιδρυθεί.
Ο δικαιοδόχος παραμένει ανεξάρτητος έμπορος και ενεργεί με το όνομά του, για δικό του λογαριασμό και με δικό του κίνδυνο. Αυτή είναι η καθοριστική διάκριση μεταξύ του δικαιοδόχου και του εμπορικού αντιπροσώπου. Ο δικαιοδόχος πρέπει να καταστήσει σαφή τη θέση του ώστε να αποτραπεί η νομική εμφάνιση ότι είναι ο εκπρόσωπος του εκχωρητή, διαφορετικά μπορεί να ευθύνεται.
Η Συμφωνία Franchise
Οι επιχειρήσεις που συνδέονται με αυτόν τον τρόπο εκπροσωπούνται στην αγορά ως μία ενιαία οντότητα βάσει της λεγόμενης συμφωνίας franchise, μιας μακροχρόνιας συμβατικής συνεργασίας, του αντικειμένου της οποίας είναι η παραγωγή και διανομή συγκεκριμένων αγαθών ή υπηρεσιών στους καταναλωτές. Η συμφωνία franchise εκφράζει την ανάληψη αμοιβαίων υποχρεώσεων και συνήθως καταρτίζεται με αντάλλαγμα.
Η συμφωνία franchise είναι μια σύμβαση που προορίζεται για αμοιβαίο οικονομικό όφελος, με πολλές δομές από τον τομέα του marketing. Η εκπλήρωση της σύμβασης εξαρτάται από τις δραστηριότητες του δικαιοδόχου. Ο τελευταίος χρησιμοποιεί τα χαρακτηριστικά των προϊόντων και υπηρεσιών και το know-how του εκχωρητή για να διανείμει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που έχουν συμφωνηθεί συμβατικά. Ο δικαιοδόχος πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες του εκχωρητή αναφορικά με τις μεθόδους διανομής και την ίδρυση και λειτουργία της επιχείρησης, να διανείμει συγκεκριμένους τύπους προϊόντων που καθορίζονται ή εγκρίνονται από τον εκχωρητή και τελικά να συμμετέχει ενεργά στην καμπάνια διαφήμισης του εκχωρητή.
Μορφές Franchise
Η συμφωνία franchise συμβαίνει σε διάφορες μορφές, γενικά ως franchise διανομής ή υπηρεσίας. Το franchise διανομής αφορά τη χρήση και πραγματοποίηση του συστήματος διανομής του εκχωρητή για την εμπορία των προϊόντων που καθορίζονται συμβατικά στους χώρους του δικαιοδόχου.
Υποκατηγορίες του franchise διανομής είναι το franchise του κατασκευαστή, στο οποίο επιτρέπεται μόνο η πώληση των προϊόντων του εκχωρητή, και το franchise του διανομέα, στο οποίο ο εκχωρητής καθορίζει τα προϊόντα που θα πωλούνται και αναθέτει σε τρίτους την παραγωγή τους σύμφωνα με χαρακτηριστικά και προδιαγραφές που έχει καθορίσει. Στην τελευταία περίπτωση, συνήθως είναι συνήθης ο εκχωρητής να αγοράζει τα προϊόντα με βάση μια ξεχωριστή συμφωνία με τον κατασκευαστή.
Στην περίπτωση του franchise υπηρεσιών, ο δικαιοδόχος χρησιμοποιεί το σύστημα διανομής του εκχωρητή για την παροχή υπηρεσιών που καθορίζονται συμβατικά στους δικούς του επιχειρηματικούς χώρους, με βάση τις μεθόδους πώλησης που καθορίζει ο εκχωρητής.
Υπάρχει επίσης το franchise κατασκευαστή, στο οποίο ο δικαιοδόχος κατασκευάζει ή τροποποιεί προϊόντα σύμφωνα με τις προδιαγραφές του εκχωρητή και στη συνέχεια τα πουλά με την εμπορική μάρκα του εκχωρητή.
Η μορφή του “μικτού franchise”, που συνδυάζει την πώληση προϊόντων και υπηρεσιών, είναι επίσης γνωστή στο ελληνικό δίκαιο.
Επιπλέον, το ελληνικό δίκαιο διακρίνει:
Franchise χρηματοδότησης ή διοίκησης – Ο εκχωρητής χρηματοδοτεί τον δικαιοδόχο και του αναθέτει τη διοίκηση μιας επιχείρησης από το δίκτυο franchise.
Υπο-franchise – Ο δικαιοδόχος χρησιμοποιεί τους χώρους μιας τρίτης επιχείρησης, στους οποίους πωλούνται τα προϊόντα του δικτύου.
Franchise συνεργασίας – Ο εκχωρητής έχει ποσοστό συμμετοχής ως μέτοχος στην επιχείρηση του δικαιοδόχου.
Συνδυασμένο franchise – Δύο ή περισσότεροι εκχωρητές συνεργάζονται σε επιχειρηματικούς χώρους από τους οποίους ο καθένας πωλεί τα δικά του προϊόντα ή υπηρεσίες.
Franchise τροποποίησης – Ο δικαιοδόχος ενσωματώνει μια επιχείρηση, του οποίου το αντικείμενο ήταν ήδη το ίδιο ή παρόμοιο πριν από την ένταξή του στο δίκτυο του εκχωρητή.
Πολυ- franchise – Ο εκχωρητής παρέχει στον δικαιοδόχο το δικαίωμα να ανοίξει και να λειτουργήσει επιχειρήσεις σε άλλη τοποθεσία.
Πολλαπλό franchise – Ο δικαιοδόχος καταρτίζει συμφωνίες franchise με πολλούς εκχωρητές.
Υποκατεστημένο franchise – Είναι πολιτική της εταιρείας να είναι ο δικαιοδόχος υπό έλεγχο και οδηγίες από τον εκχωρητή.
Ίσο franchise – Χαρακτηρίζεται από ίση συνεργασία μεταξύ εκχωρητή και δικαιοδόχου.
Νομική φύση της συμφωνίας franchise
Ως μακροχρόνια συμβατική σχέση, η συμφωνία franchise θεωρείται ως μεικτή συμφωνία. Η τυπική εκτέλεση της σύμβασης είναι η παροχή υπηρεσιών και η παραχώρηση άυλων αγαθών, ακόμη και αν συμφωνήθηκε αγορά ή πώληση για σκοπούς μεταπώλησης.
Η διάρκεια της συμβατικής σχέσης που διέπει τη συνεργασία των μερών μπορεί να είναι αόριστη ή ορισμένη.
Η συμφωνία franchise πρέπει επίσης να θεωρείται ως κύρια συμφωνία, επειδή η ανάληψη συγκεκριμένων αμοιβαίων υποχρεώσεων για την επίτευξη ενός ανώτερου οικονομικού σκοπού καθορίζεται σε αυτήν τη συμφωνία.
Μορφή Συμφωνίας
Η συμφωνία franchise δεν είναι υποχρεωτικά γραπτή, μπορεί επίσης να συναφθεί προφορικά.
Περιεχόμενο Συμφωνίας
Εκτός από τις αμοιβαίες υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, η συμφωνία franchise καθορίζει σαφώς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θα διανεμηθούν. Άλλα στοιχεία που περιλαμβάνονται είναι οι μεθόδοι πώλησης και διανομής, τα όρια της τοποθεσίας, οι κατευθυντήριες τιμές, η διάρκεια της συμβατικής σχέσης, οι δυνατότητες παράτασης, οι λόγοι για καταγγελία και οι περίοδοι προειδοποίησης, καθώς και οι υποχρεώσεις μετά τη λήξη της σύμβασης.
Παραχώρηση των δικαιωμάτων και ωφελημάτων που προσφέρονται ειδικά από αυτόν.
Μεταβιβασιμότητα και χορήγηση αδειών.
Ενσωμάτωση του δικαιοδόχου στο σύστημα διανομής και την οργανωτική υποστήριξη.
Εκπαίδευση και διοργάνωση εκδηλώσεων.
Αρχή της ισότητας των δικαιοδόχων.
Προμήθεια του δικαιοδόχου με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες ή άλλα άυλα αγαθά για ενσωμάτωσή τους στο δίκτυο διανομής.
Μακροχρόνια οργανωτική, τεχνική και οικονομική υποστήριξη και συμβουλές για τη λειτουργία της επιχείρησης franchise.
Εξοπλισμός και τεχνική εγκατάσταση της επιχείρησης franchise.
Συντήρηση και επισκευή όλων των συστημάτων λειτουργίας και τεχνικών εγκαταστάσεων.
Προστασία της τοποθεσίας και της επικράτειας, συμφωνία αποκλειστικότητας, εφόσον ισχύει.
Προδιαγραφές για τον εξοπλισμό και τη λειτουργία της επιχείρησης franchise.
Εγχειρίδιο franchise.
Διαφήμιση.
Καταβολή του “τέλους εισόδου” για την παραχώρηση των δικαιωμάτων και ωφελημάτων.
Καταβολή τελών (franchise fees) και ποσοστού κερδών κατά περίπτωση.
Προώθηση των πωλήσεων των προϊόντων και υπηρεσιών του εκχωρητή με την καλύτερη δυνατή προσωπική δέσμευση (υποχρέωση προώθησης των πωλήσεων σύμφωνα με τις οδηγίες).
Εφαρμογή του concept πώλησης και χρήση του συστήματος διανομής.
Υποχρεώσεις αφοσίωσης και εκπλήρωσης των υποχρεώσεων αγοράς.
Διατήρηση των συμφερόντων του εκχωρητή για τα βιομηχανικά δικαιώματα.
Τήρηση των δικαιωμάτων του εκχωρητή για οδηγίες και εποπτεία, επιτρέποντας κυρίως την εποπτεία από τον εκχωρητή.
Υποχρέωση εχεμύθειας και μυστικότητας.
Απαγόρευση ανταγωνισμού.
Υποχρέωση ενημέρωσης σχετικά με τη λειτουργία και το σύστημα πωλήσεων.
Ο δικαιοδόχος είναι επίσης υποχρεωμένος να τηρεί την προστατευόμενη επικράτεια των άλλων δικαιοδόχων και να μην προσφέρει ή διανέμει τα προϊόντα που του έχουν ανατεθεί σε αυτές τις περιοχές (Άρθρο 4 του Κανονισμού 2790/1999). Επιπλέον, δεν μπορεί να προσεγγίζει πελάτες εκτός της δικής του τοποθεσίας και πρέπει να προμηθεύεται αποκλειστικά τα προϊόντα που καθορίζονται συμβατικά από τον εκχωρητή. Προϊόντα που κατασκευάζονται από τρίτους μπορούν να διανεμηθούν με τη συναίνεση του εκχωρητή.
Σύμφωνα με την ελληνική νομολογία, η ρήτρα που επιτρέπει στον εκχωρητή να διατηρεί τα λογιστικά βιβλία του δικαιοδόχου προκειμένου να αναθεωρεί τα οικονομικά δεδομένα που του παρέχονται από τον δικαιοδόχο δεν είναι δεσμευτική, διότι μια τέτοια ρήτρα απευθύνεται σε τρίτο συμβαλλόμενο μέρος και έτσι δεσμεύει υπερβολικά τον δικαιοδόχο με παράνομο τρόπο.
Ο εκχωρητής έχει επίσης τη δυνατότητα να υποχρεώσει τον δικαιοδόχο να αναλάβει νομικές ενέργειες κατά τρίτου μέρους σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων που προκύπτουν από τη συμφωνία franchise ή ακόμη και να παρέμβει σε νομικές ενέργειες κατά τρίτων που αναλαμβάνει ο εκχωρητής (Άρθρο 3, §2c του Κανονισμού 4087/1988 σε συνδυασμό με το §44e των κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής).
Σε περίπτωση παραβίασης των υποχρεώσεων μέσω μη εκτέλεσης ή ελαττωματικής εκτέλεσης, εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις περί ελαττωματικής εκτέλεσης. Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, ισχύουν οι διατάξεις του Άρθρου 382 και επ. του Αστικού Κώδικα.
Σύμφωνα με την ελληνική νομολογία, μια διάρκεια 5 ετών θεωρείται κατάλληλη, ενώ μια διάρκεια 25 ετών θα υπερεκθέσει τον δικαιοδόχο, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται το Άρθρο 1 του Νόμου 703/77.
Η παράταση της διάρκειας της μακροχρόνιας συμβατικής σχέσης είναι γενικά εφικτή. Αυτό απαιτεί την αντίστοιχη συμφωνία των μερών, η οποία μπορεί να συναφθεί σιωπηρώς. Επομένως, μια συμφωνία franchise που καταρτίζεται για καθορισμένο χρονικό διάστημα μπορεί, αν συνεχιστεί μετά τη λήξη της συμφωνημένης περιόδου, να θεωρηθεί ως σιωπηρή παράταση για αόριστο χρονικό διάστημα.
Το σύστημα franchise προστατεύεται από τρίτους μέσω των διατάξεων του Νόμου 2121/1993, αναφορικά με το περιεχόμενο του εγχειριδίου franchise που παραχωρείται στον δικαιοδόχο, καθώς και μέσω των διατάξεων περί αθέμιτου ανταγωνισμού. Η ευθύνη απέναντι στον πελάτη ανακύπτει μόνο για τον δικαιοδόχο από τη σύμβαση. Η αδικοπραξία βάσει του §823 είναι επίσης δυνατή για τον εκχωρητή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ισχύουν και οι διατάξεις περί ευθύνης προϊόντων που περιλαμβάνονται στον Νόμο 2251/1994.
Η αξίωση του εκχωρητή κατά του δικαιοδόχου για καταβολή της αμοιβής υπόκειται σε χρονική παραγραφή 20 ετών σύμφωνα με το Άρθρο 249 του Αστικού Κώδικα.
Η σύμβαση λήγει με την λήξη της διάρκειας ή με καταγγελία. Η καταγγελία λόγω λήξης της διάρκειας αφορά τις συμφωνίες franchise με καθορισμένη διάρκεια.
Η καταγγελία μπορεί να ασκηθεί σε περίπτωση συμφωνιών franchise τόσο για αόριστη όσο και για καθορισμένη διάρκεια. Η τακτική καταγγελία μπορεί να συμφωνηθεί ως καταγγελία με ή χωρίς προειδοποίηση, ακόμη και σε περίπτωση συμφωνιών franchise που συνάπτονται για αόριστη διάρκεια. Και στις δύο περιπτώσεις επιτρέπεται η εξαιρετική καταγγελία για σοβαρό λόγο. Σοβαρός λόγος υπάρχει κυρίως σε περίπτωση παραβίασης της σύμβασης.
Δικηγορική Εταιρεία Βολωνάκης, Έλληνες Δικηγόροι
Συνεργασία με διεθνείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Ο Νόμος 2239/1994 είναι η κύρια νομοθεσία που διέπει το εθνικό δίκαιο για τα σήματα στην Ελλάδα. Η αποκλειστική χρήση ενός εθνικού σήματος απαιτεί την τήρηση αυτού του νόμου.
Ένα σήμα μπορεί να αποτελείται από λέξεις, ονόματα, εικόνες, σχέδια, γράμματα, αριθμούς, ήχους, το σχήμα ενός προϊόντος και τη συσκευασία του. Τα Άρθρα 3 και 4 του Νόμου 2239/1994 καθορίζουν τις περιπτώσεις όπου ένα σήμα δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό για καταχώρηση. Μία κοινή περίπτωση που προκύπτει στην πράξη είναι η απαγόρευση καταχώρησης σημάτων που χρησιμοποιούνται στο εμπόριο για να υποδείξουν τον τύπο, την ποιότητα, τα χαρακτηριστικά, την ποσότητα, τον προορισμό, την αξία, τον τόπο προέλευσης ή τον χρόνο κατασκευής του προϊόντος, την παροχή υπηρεσιών ή άλλα χαρακτηριστικά του προϊόντος ή των υπηρεσιών.
Για να καταχωρηθεί ένα σήμα στην Ελλάδα, ο αιτών πρέπει να υποβάλει αίτηση στο Μητρώο Σημάτων που ανήκει στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Η αίτηση υποβάλλεται με 4 αντίγραφα και πρέπει να περιέχει τα εξής: την αίτηση για καταχώρηση του σήματος, εκτυπωμένο αντίγραφο του τελευταίου, πλήρη στοιχεία της επιχείρησης, κατάλογο των προϊόντων ή υπηρεσιών που θα αναγνωρίζει και διορισμό δικηγόρου με ειδικές εξουσιοδοτήσεις.
Καταχώρηση Σήματος στην Ελλάδα
Για να καταχωρηθεί ένα σήμα, πρέπει να συγκληθεί η Διοικητική Επιτροπή Σημάτων. Η επιτροπή είναι επίσης υπεύθυνη για τυχόν διαφορές σχετικά με τα σήματα. Σε κάποιο βαθμό, λειτουργεί ως δικαστήριο πρώτης βαθμίδας. Ένα σήμα που αναγνωρίζεται λαμβάνει προστασία για μία δεκαετία, και η ημερομηνία προστασίας αρχίζει την επόμενη ημέρα από την αναγνώρισή του. Μια νέα αίτηση από τον ιδιοκτήτη μπορεί να ανανεώσει αυτή την προστασία για άλλη μία δεκαετία.
Εάν κάποιος υποστηρίζει ότι έχει προγενέστερα δικαιώματα σε ένα σήμα ή ότι ένα σήμα δεν μπορεί να καταχωρηθεί και γενικά έχει έγκυρο συμφέρον, μπορεί να υποβάλει ένσταση τρίτου κατά της απόφασης αποδοχής της μερικής ή ολικής καταχώρησης του σήματος. Εάν κάποιος άλλος που έχει έγκυρο συμφέρον μαθαίνει ότι η διαδικασία καταχώρησης του σήματος έχει ξεκινήσει, μπορεί να ζητήσει την απόρριψη ή αποδοχή της αίτησης.
Ένας σημαντικός περιορισμός της προστασίας που παρέχεται σε ένα σήμα παρέχεται από το Άρθρο 20 (1) του Νόμου 2239/1994, το οποίο περιορίζει τα δικαιώματα που παρέχονται από ένα σήμα, ακόμη και αν αυτό έχει καταχωρηθεί. Η διάταξη αναφέρει ότι το δικαίωμα που παρέχεται από το σήμα δεν εμποδίζει τρίτους από τη χρήση στο εμπόριο του ονόματος, της διεύθυνσης, καθώς και ενδείξεων που αφορούν τη φύση, την ποιότητα, τον προορισμό, την αξία, τον τόπο προέλευσης, τον χρόνο κατασκευής ή άλλα χαρακτηριστικά, καθώς και το ίδιο το σήμα, όταν αυτό είναι αναγκαίο για την ένδειξη του προορισμού του προϊόντος ή της υπηρεσίας, ιδιαίτερα σε περίπτωση ανταλλακτικού ή εξαρτήματος. Η χρήση αυτή πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την ηθική.
Ένα παράδειγμα του παραπάνω περιορισμού είναι όταν ένα σήμα περιέχει μια λέξη που αναφέρεται σε έναν τύπο προϊόντος. Έτσι, εάν τρίτος χρησιμοποιεί τέτοια ένδειξη στο πλαίσιο της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ο ιδιοκτήτης του σήματος δεν δικαιούται να απαγορεύσει σε αυτόν τον τρίτο την εν λόγω χρήση, εφόσον ο τρίτος τη χρησιμοποιεί για να περιγράψει τον τύπο του προϊόντος και όχι ως σήμα.
Ο ιδιοκτήτης του σήματος μπορεί να καταθέσει αγωγή ενώπιον του Δικαστηρίου Πρώτης Βαθμίδας, ζητώντας την απαγόρευση της χρήσης, παραποίησης και αντιγραφής του σήματος ή αποζημίωση για ζημιές. Ο ιδιοκτήτης μπορεί επίσης να υποβάλει αίτηση για προσωρινή διαταγή, οπότε θα πρέπει επίσης να αποδείξει ότι υπάρχουν εξαιρετικά επείγοντα περιστατικά που επιβάλουν την άμεση εφαρμογή μέτρων για την εξασφάλιση των αξιώσεών του.
Volonakis Law Firm, δικηγόροι
Συνεργασία με Αγγλόφωνες και Γερμανόφωνες επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Διανομή αγαθών μέσω εμπορικών πρακτόρων και εξουσιοδοτημένων διανομέων
Οι κατασκευαστές (εργοδότες ή κύριοι) μπορούν να προωθήσουν ένα προϊόν στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά μέσω διάφορων μεθόδων. Εκτός από τις άμεσες πωλήσεις στον τελικό πελάτη, πολλοί κατασκευαστές προωθούν τα προϊόντα τους μέσω τρίτων ατόμων ή εταιρειών στην εν λόγω χώρα. Ένα πλεονέκτημα της προώθησης μέσω τρίτων είναι ότι αυτοί οι τοπικοί συμβαλλόμενοι γνωρίζουν καλύτερα τις τοπικές συνθήκες και γνωρίζουν πιο αποτελεσματικές στρατηγικές μάρκετινγκ, ενώ μπορούν να πωλούν τα αγαθά πιο οικονομικά και αποδοτικά. Αυτή η μορφή συνεργασίας επιλέγεται συχνά από ξένες επιχειρήσεις, οι οποίες ενδέχεται να τροποποιήσουν ορισμένα στοιχεία αυτής της συνεργασίας. Αυτή η μορφή αντιπροσώπευσης, η οποία εμφανίζεται συχνά, είναι γνωστή ως εμπορικός πράκτορας και εξουσιοδοτημένος διανομέας.
Εμπορικός Πράκτορας
Εξουσιοδοτημένοι Διανομείς
Ο νόμος για τους εμπορικούς πράκτορες είναι κωδικοποιημένος σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, έτσι ώστε τα δικαιώματα των εμπορικών πρακτόρων να προστατεύονται από πολλές αμετάκλητες διατάξεις. Δεν υπάρχουν διατάξεις για την προστασία των εξουσιοδοτημένων διανομέων, γεγονός που ανακύπτει το ζήτημα του βαθμού στον οποίο οι διατάξεις που προστατεύουν τους εμπορικούς πράκτορες εφαρμόζονται επίσης στους (αποκλειστικούς) εξουσιοδοτημένους διανομείς. Συνεπώς, θα περιγράψουμε με περισσότερες λεπτομέρειες τις ατομικές μορφές συνεργασίας και τις επακόλουθες νομικές συνέπειες.
Ο εμπορικός πράκτορας είναι ένα ανεξάρτητο πρόσωπο που προσλαμβάνεται για να μεσολαβεί για λογαριασμό άλλης εταιρείας ή να καταλήξει σε συναλλαγές εκ μέρους της εταιρείας (π.χ. πώληση προϊόντων και αγαθών σε πελάτες στο όνομα μιας εταιρείας). Εργάζεται στο όνομα και για λογαριασμό τρίτων και λαμβάνει προμήθειες από τον εργοδότη για τη δουλειά του. Σε αντίθεση με τον διανομέα, ο εμπορικός πράκτορας δεν αγοράζει τα προϊόντα, αλλά λειτουργεί ως μεσολαβητής μεταξύ της εταιρείας και του πελάτη.
Εάν υπάρχει μια τέτοια επιχειρηματική σχέση μεταξύ του εργοδότη και του διανομικού συνεργάτη (στη Γερμανία ή στην Ελλάδα), υπάρχει ταυτόχρονα και μια συμβατική σχέση εμπορικού πράκτορα. Ανεξαρτήτως αν υπάρχει γραπτό ή απλώς προφορικό συμβόλαιο, ο εμπορικός πράκτορας έχει πάντα τα ίδια δικαιώματα απέναντι στον εργοδότη. Η απόδειξη των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί καθίσταται πιο δύσκολη και για τα δύο μέρη χωρίς γραπτό συμβόλαιο. Σε περιπτώσεις αμφιβολίας, τα δικαστήρια τείνουν να αποφασίζουν υπέρ του εμπορικού πράκτορα, οπότε η συγγραφή των συμφωνιών είναι πάντα συνιστώμενη.
Για να προσδιοριστεί το εφαρμοστέο δίκαιο, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της σχέσης του εμπορικού πράκτορα με τον εντολέα και του συμβολαίου πώλησης που έχει διαμεσολαβηθεί μεταξύ του εντολέα και του πελάτη. Αν ο εμπορικός πράκτορας χρησιμοποιείται για διανομή στο εξωτερικό (π.χ. Ελλάδα), τότε το τελευταίο αντιπροσωπεύει διεθνές συμβόλαιο πώλησης, οπότε, υπό την προϋπόθεση ότι τα εμπλεκόμενα κράτη έχουν υπογράψει τη Σύμβαση, εφαρμόζεται η Σύμβαση για τη Διεθνή Πώληση Εμπορευμάτων (CISG).
Η CISG περιλαμβάνει διατάξεις για τις πωλήσεις που εφαρμόζονται εάν τα μέρη του συμβολαίου πώλησης προέρχονται από διάφορα κράτη συμβαλλόμενα στην σύμβαση. Εθνικός νόμος εφαρμόζεται, καθώς η CISG δεν ισχύει για συμβόλαια παροχής υπηρεσιών όπως η συμφωνία αντιπροσωπείας και επιπλέον δεν υπάρχει διεθνής σύμβαση για το ουσιαστικό δίκαιο των εμπορικών πρακτόρων.
Οι διατάξεις για τη συμφωνία αντιπροσώπευσης έχουν εναρμονιστεί από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 86/653 της 18ης Δεκεμβρίου 1986 και εν τω μεταξύ έχουν υιοθετηθεί στο εθνικό δίκαιο σε όλα τα κράτη μέλη. Στην Ελλάδα, η Οδηγία έχει ληφθεί υπόψη από το Προεδρικό Διάταγμα 219-1991, το οποίο περιέχει λεπτομερείς διατάξεις για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών και κυρίως για την προστασία του εμπορικού πράκτορα.
Ανεξαρτήτως της ερώτησης για το ποιο δίκαιο θα εφαρμοστεί για την συμβατική υποχρέωση, ανακύπτει το ερώτημα σχετικά με τα δικαστήρια ενώπιον των οποίων τα μέρη του συμβολαίου θα ήθελαν ή πρέπει να προσφύγουν σε περίπτωση διαφοράς. Αυτό μπορεί να συμφωνηθεί συμβατικά με την λεγόμενη ρήτρα τόπου ή δικαιοδοσίας. Αυτή η ρήτρα καθορίζει ποια δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία σε περίπτωση διαφοράς. Εκτός αν τα μέρη έχουν συμφωνήσει διαφορετικά, αυτά τα δικαστήρια έχουν αποκλειστική δικαιοδοσία.
Η βασική φύση της συμφωνίας αντιπροσώπευσης είναι η παροχή υπηρεσίας, σκοπός της οποίας είναι η διευκόλυνση της πώλησης αγαθών. Η συμφωνία μπορεί να συναφθεί για συγκεκριμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα και να τερματιστεί από το ένα ή το άλλο μέρος, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται συγκεκριμένοι χρόνοι ειδοποίησης.
Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο (ΠΔ 219/1991, Άρθρο 9), ο εμπορικός πράκτορας δικαιούται δίκαιη αποζημίωση ή αποζημίωση, η οποία αποσκοπεί στην αποκατάσταση του πλεονεκτήματος που έχει προσφέρει στον εντολέα. Αυτό αποτελεί την πιο σημαντική αξίωση σύμφωνα με το δίκαιο της εμπορικής αντιπροσώπευσης.
Εκτός από την δίκαιη αποζημίωση, τα ελληνικά δικαστήρια τείνουν επίσης να χορηγούν αποζημίωση σύμφωνα με τις γενικές αρχές του αστικού δικαίου.
Volonakis Law Firm, δικηγόροι
Συνεργασία με διεθνείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα
INCOTERMS© στο διεθνές εμπόριο
Όταν οι έμποροι συνάπτουν σύμβαση για την αγορά και πώληση αγαθών, μπορούν να διαπραγματευτούν ελεύθερα τους ειδικούς όρους που αφορούν την τιμή, την ποσότητα, τα χαρακτηριστικά κ.λπ., καθώς και τη μεταφορά, τους κινδύνους και την παράδοση των αγαθών. Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με τις εξαγωγές, ωστόσο, συχνά αντιμετωπίζουν διαφορετικές ερμηνείες της ίδιας φόρμουλας και εθνικές εμπορικές πρακτικές. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι δυσκολίες, τα μέρη της σύμβασης μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα λεγόμενα Incoterms©, τα οποία προσφέρουν έναν σειρά διεθνών κανόνων για την ερμηνεία των βασικών τύπων σύμβασης που χρησιμοποιούνται. Συγκεκριμένα, το Incoterm που συμφωνείται από τα μέρη καθορίζει ποιο μέρος είναι υπεύθυνο για τα αντίστοιχα έξοδα στην αλυσίδα μεταφοράς, για τη φόρτωση και εκφόρτωση των αγαθών και για τη διασαφήνιση των τελωνείων, καθώς και σε ποιο σημείο ένα μέρος αναλαμβάνει τον κίνδυνο απώλειας για μια διεθνή αποστολή. Τα Incoterms© επηρεάζουν επίσης τη βάση πάνω στην οποία εκτιμώνται τα εισαγόμενα αγαθά για τα τελωνεία.
CFR – CIF – CIP – CPT – DAF – DEQ – DES – DDP – DDU – EXW – FAS – FCA – FOB
Τα Incoterms© (Διεθνείς Εμπορικοί Όροι) δημιουργήθηκαν από το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο στο Παρίσι και γίνονται αποδεκτά από τα πιο σημαντικά εμπορικά έθνη. Όλα τα 13 Incoterms© που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή αναφέρονται και εξηγούνται παρακάτω σύμφωνα με την αυξανόμενη ευθύνη του Πωλητή. Η χρήση αυτών των Incoterms© είναι προαιρετική και πρέπει να συμφωνηθεί συμβατικά. Τα Incoterms© που χρησιμοποιούνται πιο συχνά στην πράξη είναι «ex works», «free on board», «costs, insurance, freight» και «delivered duty paid».
Σημείωση: Αυτή η καταχώριση είναι επίσης διαθέσιμη ως PDF με τίτλο «Σημασία και επίδραση των INCOTERMS© στο διεθνές εμπόριο» (Γερμανικά).
Ομάδα E Incoterms© (Αναχώρηση)
Ex works (EXW)
Χρησιμοποιώντας τον όρο «ex works» (EXW), ο πωλητής ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο του, καθώς τα αγαθά τίθενται στη διάθεση του αγοραστή στο εργοστάσιο ή τον τόπο εργασίας του πωλητή. Ο πωλητής (εξαγωγέας) διαθέτει τα αγαθά στον αγοραστή (εισαγωγέα) στις εγκαταστάσεις του πωλητή. Μόλις τα αγαθά παραληφθούν και εγκαταλείψουν τις εγκαταστάσεις, ο αγοραστής αναλαμβάνει τον κίνδυνο απώλειας και είναι επίσης υπεύθυνος για όλα τα έξοδα μεταφοράς, τελωνειακούς δασμούς και ασφάλιση. Η τιμή «ex works» δεν περιλαμβάνει το κόστος φόρτωσης των αγαθών σε όχημα ή πλοίο ή τη διαδικασία εκκαθάρισης τελωνείου. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης για τα αγαθά στη χώρα προορισμού είναι «free on board» (FOB), το κόστος μεταφοράς και ασφάλισης της αποστολής των αγαθών από τις εγκαταστάσεις του πωλητή στο λιμάνι εξαγωγής πρέπει να προστεθεί στην τιμή «ex works».
Ομάδα F Incoterms© (Κύρια μεταφορά απλήρωτη από τον πωλητή)
Free alongside ship (FAS)
Ο πωλητής μεταφέρει τα αγαθά από τον τόπο εργασίας του, εκκαθαρίζει τα αγαθά για εξαγωγή και τα τοποθετεί δίπλα στο πλοίο στο καθορισμένο λιμάνι, όπου η κυριότητα και ο κίνδυνος απώλειας μεταφέρονται στον αγοραστή. Εκτός αν συμφωνηθεί διαφορετικά, ο αγοραστής είναι υπεύθυνος και για τη φόρτωση των αγαθών στο πλοίο και για την πληρωμή όλων των εξόδων που προκύπτουν από την αποστολή των αγαθών στο λιμάνι προορισμού.
Free carrier (FCA)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) εκκαθαρίζει τα αγαθά για εξαγωγή και τα παραδίδει στον μεταφορέα στον τόπο που καθορίζεται από τον αγοραστή. Εάν ο τόπος που επιλέγει ο αγοραστής είναι οι εγκαταστάσεις του πωλητή, ο πωλητής πρέπει να φορτώσει τα αγαθά στο όχημα μεταφοράς, διαφορετικά ο αγοραστής είναι υπεύθυνος για τη φόρτωση των αγαθών. Από το σημείο αυτό, ο αγοραστής αναλαμβάνει την κυριότητα και τον κίνδυνο απώλειας και αναλαμβάνει όλα τα έξοδα για τη μεταφορά και μεταφορά των αγαθών στον καθορισμένο προορισμό.
Free on board (FOB)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά των αγαθών από τον τόπο του στο καθορισμένο λιμάνι, για τη φόρτωση στο πλοίο και για την εκκαθάριση των αγαθών μέσω τελωνείου στη χώρα εξαγωγής. Μόλις τα αγαθά είναι στο πλοίο, η κυριότητα και ο κίνδυνος απώλειας μεταφέρονται στον αγοραστή (εισαγωγέα). Από εκείνο το σημείο, ο αγοραστής είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης και πρέπει επίσης να εκκαθαρίσει τα αγαθά μέσω τελωνείου στη χώρα εισαγωγής. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης βασίζεται σε «costs, insurance, freight» (CIF), τα διεθνή έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης πρέπει να προστεθούν στην τιμή «free on board» (FOB). Ο όρος «free on board» (FOB) παίρνει τη μορφή «FOB, καθορισμένο λιμάνι φόρτωσης».
Ομάδα C Incoterms© (Κύρια μεταφορά πληρωμένη από τον πωλητή)
Cost and freight (CFR)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά των αγαθών από τον τόπο του στο καθορισμένο λιμάνι, για τη φόρτωση στο πλοίο, την εκκαθάριση των αγαθών μέσω τελωνείου στη χώρα εξαγωγής και την πληρωμή των διεθνών εξόδων μεταφοράς. Ο αγοραστής αναλαμβάνει την κυριότητα και τον κίνδυνο απώλειας μόλις τα αγαθά βρίσκονται στο πλοίο. Από το σημείο αυτό, ο αγοραστής πρέπει να παρέχει κάλυψη ασφάλισης και να αναλάβει τα έξοδα εκφόρτωσης, εκκαθάρισης τελωνείου στη χώρα εισαγωγής και μεταφοράς των αγαθών στον καθορισμένο προορισμό. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «free on board» (FOB), τα διεθνή έξοδα μεταφοράς πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «cost and freight» (CFR).
Cost, insurance, freight (CIF)
Ο όρος «cost, insurance, freight» (CIF) μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο εάν τουλάχιστον μέρος της διεθνούς μεταφοράς των αγαθών γίνεται μέσω θαλάσσης. Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά των αγαθών από τον τόπο του στο καθορισμένο λιμάνι, για τη φόρτωση στο πλοίο, την εκκαθάριση των αγαθών μέσω τελωνείου στη χώρα εξαγωγής και την πληρωμή των διεθνών εξόδων μεταφοράς και πρέπει επίσης να αναλάβει την αντίστοιχη ασφάλιση μεταφοράς υπέρ του αγοραστή (εισαγωγέα). Η κυριότητα μεταφέρεται όταν τα αγαθά βρίσκονται στο πλοίο. Εάν τα αγαθά, τα οποία ανήκουν πλέον στον αγοραστή, υποστούν ζημιές ή κλαπούν κατά τη διάρκεια της διεθνούς μεταφοράς, ο αγοραστής πρέπει να υποβάλει την αξίωση ασφάλισης με βάση την ασφάλιση που έχει ληφθεί υπέρ του από τον πωλητή. Ο αγοραστής πρέπει να αναλάβει τα έξοδα εκκαθάρισης τελωνείου, μεταφοράς και ασφάλισης των αγαθών στη χώρα εισαγωγής. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «free on board» (FOB), τα διεθνή έξοδα ασφάλισης και μεταφοράς πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «cost, insurance and freight» (CIF). Ο όρος «cost, insurance, freight» (CIF) παίρνει τη μορφή «CIF, καθορισμένο λιμάνι προορισμού». Εάν, για παράδειγμα, τα αγαθά εξάγονται από τον Πειραιά, η φράση είναι «CIF, Πειραιάς».
Carriage paid to (CPT)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) εκκαθαρίζει τα αγαθά για εξαγωγή, τα παραδίδει στον μεταφορέα και είναι υπεύθυνος για το κόστος μεταφοράς στον καθορισμένο προορισμό. Η μεταφορά της κυριότητας γίνεται κατά την παράδοση στον μεταφορέα. Από εκείνο το σημείο, ο αγοραστής πρέπει να ασφαλίσει τα αγαθά. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «free on board» (FOB), τα διεθνή έξοδα μεταφοράς πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «carriage paid to» (CPT).
Carriage and insurance paid (CIP)
Ο πωλητής μεταφέρει τα αγαθά στο καθορισμένο λιμάνι εξαγωγής, τα εκκαθαρίζει μέσω τελωνείου και τα παραδίδει στον μεταφορέα, και στη συνέχεια η κυριότητα μεταφέρεται στον αγοραστή. Ο πωλητής είναι υπεύθυνος για τα έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης μέχρι να φτάσουν τα αγαθά στον συμφωνηθέντα προορισμό. Από τη στιγμή που τα αγαθά φτάσουν εκεί, ο αγοραστής αναλαμβάνει όλα τα έξοδα και τον κίνδυνο απώλειας. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «free on board» (FOB), τα διεθνή έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «carriage and insurance paid» (CIP).
Ομάδα D Incoterms© (Άφιξη)
Delivered at frontier (DAF)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα μέχρι την παράδοση στον καθορισμένο τόπο της μεθορίου. Η μεταφορά της κυριότητας γίνεται στα σύνορα. Ο αγοραστής πρέπει να αναλάβει τους κινδύνους και τα έξοδα εκφόρτωσης των αγαθών, τη διεκπεραίωση μέσω τελωνείου και τη μεταφορά στον τελικό προορισμό. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «free on board» (FOB), τα διεθνή έξοδα ασφάλισης και μεταφοράς πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «delivered at frontier» (DAF).
Delivered ex ship (DES)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα μέχρι την παράδοση των αγαθών στο καθορισμένο λιμάνι προορισμού. Μετά την άφιξη, τα αγαθά είναι διαθέσιμα στον αγοραστή (εισαγωγέα) πάνω στο πλοίο. Αυτό σημαίνει ότι ο αγοραστής είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα και τους κινδύνους που προκύπτουν από την εκφόρτωση των αγαθών στο λιμάνι προορισμού. Ο αγοραστής (εισαγωγέας) πρέπει να εκφορτώσει τα αγαθά, να τα εκκαθαρίσει μέσω τελωνείου, να πληρώσει τους τελωνειακούς δασμούς και να φροντίσει για τη μεταφορά και ασφάλιση μέχρι τον τελικό προορισμό.
Delivered ex quay (DEQ)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς των αγαθών στον προβλήτα του καθορισμένου λιμανιού προορισμού. Ο αγοραστής πρέπει να πληρώσει τους τελωνειακούς δασμούς, να τα εκκαθαρίσει μέσω τελωνείου και από εκεί και πέρα να αναλάβει όλα τα έξοδα και τον κίνδυνο απώλειας. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «free on board» (FOB), τα διεθνή έξοδα ασφάλισης και μεταφοράς, συν τα έξοδα εκφόρτωσης, πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «delivered ex quay» (DEQ).
Delivered duty unpaid (DDU)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα μέχρι την παράδοση των αγαθών στον καθορισμένο προορισμό. Τα αγαθά τίθενται στη διάθεση του αγοραστή σε αυτόν τον προορισμό. Στη συνέχεια, η κυριότητα και ο κίνδυνος απώλειας μεταφέρονται στον αγοραστή (εισαγωγέα). Ο αγοραστής πρέπει να εκκαθαρίσει τα αγαθά μέσω τελωνείου, να πληρώσει τους τελωνειακούς δασμούς και να παράσχει μεταφορά και ασφάλιση μέχρι τον τελικό προορισμό.
Delivered duty paid (DDP)
Ο πωλητής (εξαγωγέας) είναι υπεύθυνος για όλα τα έξοδα μέχρι την παράδοση των αγαθών στον συμφωνηθέντα προορισμό. Σύμφωνα με τον όρο «delivered duty paid» (DDP), ο πωλητής αναλαμβάνει κυριολεκτικά τη μεταφορά από πόρτα σε πόρτα, συμπεριλαμβανομένων των τελωνειακών διαδικασιών στο λιμάνι εξαγωγής και στο λιμάνι προορισμού. Η μεταφορά της κυριότητας πραγματοποιείται όταν τα αγαθά παραδίδονται στον αγοραστή, συνήθως στις εγκαταστάσεις του. Ως εκ τούτου, ο πωλητής φέρει όλους τους κινδύνους μέχρι την παράδοση των αγαθών στον αγοραστή στις εγκαταστάσεις του. Εάν η τελωνειακή βάση εκτίμησης είναι «cost, insurance, freight» (CIF), τα έξοδα εκφόρτωσης, εκκαθάρισης τελωνείου, μεταφοράς και ασφάλισης μέχρι τις εγκαταστάσεις του αγοραστή στη χώρα προορισμού πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή «delivered duty paid» (DDP). Ο όρος «delivered duty paid» (DDP) παίρνει τη μορφή «DDP, καθορισμένος τόπος προορισμού». Εάν, για παράδειγμα, τα αγαθά εισάγονται μέσω Πάτρας και πρέπει να παραδοθούν στην Αθήνα, η φράση είναι «DDP, Αθήνα».
Φόροι στην Ελληνική Αγορά Ακινήτων. Νομικές πληροφορίες.
Η ελληνική αγορά ακινήτων επιβαρύνεται από διάφορους φόρους, οι οποίοι απαιτούνται από διάφορους νόμους. Αυτοί οι φόροι πρέπει να καταβληθούν πριν από την ολοκλήρωση της μεταβίβασης του ακινήτου. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι φόροι μεταβίβασης εφαρμόζονται μόνο στην περίπτωση σύνταξης του τελικού συμβολαίου πώλησης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, όπως η σύνταξη προσύμφωνου, ακόμη και αν αυτό συνταχθεί από συμβολαιογράφο, οι φόροι αυτοί δεν απαιτείται να καταβληθούν.
Οι διάφοροι φόροι μεταβίβασης υπολογίζονται με βάση την τιμή που συμφωνούν τα μέρη του συμβολαίου. Εξαιτίας περιστατικών στο παρελθόν όπου άτομα δήλωναν χαμηλότερες τιμές από αυτές που είχαν συμφωνηθεί με σκοπό την πληρωμή χαμηλότερων φόρων, οι Έλληνες νομοθέτες θέσπισαν ένα σύστημα για τον αντικειμενικό υπολογισμό της αξίας των ακινήτων. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, αν τα μέρη δηλώσουν τιμή χαμηλότερη από την πραγματική, θα επιβαρυνθούν με φόρους βάσει της πραγματικής τιμής.
Αυτό το σύστημα αντικειμενικής εκτίμησης βασίζεται σε ορισμένες ελάχιστες αξίες ακινήτων, οι οποίες αρχικά καθορίζονται ανά περιοχές (ζώνες τιμών). Στη συνέχεια, αυτές οι ζώνες τιμών επηρεάζονται από άλλους παράγοντες που διαμορφώνουν την τελική αντικειμενική αξία του ακινήτου. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν το μέγεθος του ακινήτου, τον όροφο στον οποίο βρίσκεται (αν πρόκειται για διαμέρισμα), το μήκος της πρόσοψης (αν πρόκειται για κατάστημα), αν υπάρχουν ανελκυστήρας και/ή εγκαταστάσεις θέρμανσης στο κτίριο κ.ά.
Στην πράξη, ωστόσο, και για πολλά χρόνια, η αντικειμενική αξία των ακινήτων ήταν, σε πολλές περιπτώσεις, χαμηλότερη από την εμπορική αξία των ακινήτων. Σε ορισμένες περιοχές, η αντικειμενική αξία βρέθηκε να είναι δύο ή τρεις φορές μικρότερη από την εμπορική αξία. Λόγω των διαδοχικών αυξήσεων στις αντικειμενικές αξίες, οι διαφορές σε ορισμένες περιοχές δεν είναι πλέον τόσο μεγάλες. Αναμένεται νέα αύξηση στις αντικειμενικές αξίες μέχρι το τέλος του 2015, η οποία θα μειώσει ουσιαστικά τη διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής αξίας και της εμπορικής αξίας. Οι βασικοί φόροι που επιβάλλονται στην πώληση ακινήτου είναι ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.).
Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων ρυθμίζεται από το νόμο 1587/1950 σε συνδυασμό με το νόμο 4226/2013, ενώ ο Φ.Π.Α. θεσπίστηκε κυρίως από το νόμο 3427/2005. Επιπλέον, ο νόμος 4172/2013 εισήγαγε φόρο κεφαλαιουχικών κερδών που καταβάλλεται από τον πωλητή.
Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων
Ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων επιβάλλεται σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου κατά αντάλλαγμα χρημάτων ή γης και υπολογίζεται στην τιμή που αναγράφεται στο συμβόλαιο. Ωστόσο, αν αυτή η τιμή είναι κάτω από την αντικειμενική αξία του ακινήτου, ο φόρος υπολογίζεται με βάση την αντικειμενική αξία του ακινήτου. Ο φόρος αυτός επιβάλλεται σύμφωνα με τον νόμο στον αγοραστή του ακινήτου, ο οποίος πρέπει να πληρώσει πλήρως στην αρμόδια ΔΟΥ, η οποία ρυθμίζει το ακίνητο πριν από την ολοκλήρωση της πράξης μεταβίβασης.
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του φόρου, ο συντελεστής του φόρου ανέρχεται στο 3%.
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.)
Ο νόμος 3427/2005 τροποποίησε τον Κώδικα Φ.Π.Α. (νόμος 2859/2000) και προέβη στην επιβολή Φ.Π.Α. για τα νέα κτίρια. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του φόρου, επιβάλλεται Φ.Π.Α. 23% όταν αποκτάται νέο ακίνητο κατά αντάλλαγμα χρημάτων και εφόσον η οικοδομική άδεια εκδοθεί μετά την 1.1.2006. Ο Φ.Π.Α. πρέπει να καταβληθεί από τον αγοραστή-εργολάβο και πριν από την υπογραφή του συμβολαίου πώλησης, οπότε δεν εφαρμόζεται ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων.
Φόρος Κεφαλαιουχικών Κερδών
Ο νόμος 4172/2013 εισήγαγε για πρώτη φορά τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών στη ελληνική νομοθεσία και επιβάλλεται στις συναλλαγές πώλησης ακινήτων από 1.1.2014. Ο φόρος αυτός καταβάλλεται από τον πωλητή και υπολογίζεται στο 15% της διαφοράς μεταξύ τιμής απόκτησης και τιμής πώλησης. Υπάρχει κλίμακα μείωσης των φορολογητέων κερδών με βάση τα έτη που ο πωλητής διατηρούσε το ακίνητο πριν το πουλήσει, ενώ παρέχεται απαλλαγή για κέρδη έως 25.000 € καθώς και για περιπτώσεις όπου ο πωλητής είχε αποκτήσει το ακίνητο πριν την 1.1.1994.
Δικηγορική Εταιρεία Βολωνάκης, δικηγόροι
Συνεργασία με διεθνείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Φόροι στην Κατοχή και Χρήση Ακινήτων στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, μέχρι το 2007, ο Φόρος Μεγάλων Ακινήτων εφαρμοζόταν μόνο στους ιδιοκτήτες ακινήτων των οποίων η συνολική πραγματική αξία υπερέβαινε ορισμένα όρια. Φόρος για τη διατήρηση της κατοχής ακινήτου δεν υπήρχε.
Κατά τη διάρκεια των ετών 2008 και 2009, ο ελληνικός νόμος προέβλεψε την αντικατάσταση του Φόρου Μεγάλων Ακινήτων με τον Ετήσιο Φόρο Ακινήτων, ο οποίος εφαρμοζόταν σε όλα τα ακίνητα, με εξαίρεση το μεγαλύτερο ακίνητο ενός ιδιοκτήτη, αξίας έως 300.000 €. Σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φόρων είναι ότι ο Ετήσιος Φόρος Ακινήτων επιβαλλόταν στα ακίνητα όλων των ιδιοκτητών, εκτός της κύριας κατοικίας.
Το 2010, ο Ετήσιος Φόρος Ακινήτων καταργήθηκε και επανεισήχθη ο Φόρος Μεγάλων Ακινήτων. Αυτός εφαρμόστηκε για πρώτη φορά για το οικονομικό έτος 2010 και αφορούσε ακίνητα με αξία άνω των 400.000 €.
Το 2013, με σκοπό να θέσει η ελληνική κυβέρνηση τη βάση για έναν εναρμονισμένο και μακροπρόθεσμο φόρο ακινήτων, ψηφίστηκε νέος νόμος που εισήγαγε τον «Ενιαίο φόρο ακινήτων», γνωστό στην Ελλάδα ως «ΕΝΦΙΑ». Από την 1.1.2014 και μετά, ο ΕΝΦΙΑ θα είναι ο ενιαίος φόρος για όλα τα δικαιώματα που κατέχονται επί ακινήτων στην Ελλάδα. Η βασική διαφορά του ΕΝΦΙΑ από τους προηγούμενους φόρους ακινήτων είναι ότι εφαρμόζεται ανά ακίνητο, δηλαδή ανεξάρτητα από την συνολική αξία των ακινήτων που κατέχει ένα άτομο στην Ελλάδα. Ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται τόσο σε κτίρια όσο και σε τυχόν οικόπεδα. Στην επόμενη ενότητα, θα παραθέσουμε μια σύντομη παρουσίαση του τρόπου υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ για τα κτίρια.
Ο ΕΝΦΙΑ
Για σκοπούς εκτίμησης του ΕΝΦΙΑ, θεωρούνται ακίνητη περιουσία: το δικαίωμα απόλυτης κυριότητας ή κυριότητας στερημένη από το δικαίωμα χρήσης, το δικαίωμα απόλαυσης ή κατοικίας, το συμβατικό δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης χώρων στάθμευσης, δευτερευόντων χώρων και πισινών που βρίσκονται σε κοινόχρηστα μέρη ενός υπογείου, υπαίθριου χώρου στάθμευσης, σοφίτας ή οποιουδήποτε ακάλυπτου χώρου του κτιρίου κ.ά.
Κάθε άτομο, ανεξάρτητα από την καταγωγή και τον τόπο διαμονής του, επιβαρύνεται με φόρο για την ακίνητη περιουσία του που βρίσκεται στην Ελλάδα. Οι φόροι επιβάλλονται την 1η Ιανουαρίου του φορολογικού έτους, ανεξάρτητα από τις αλλαγές που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια του έτους.
Τα άτομα που είναι υπόχρεα για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ είναι ιδιαίτερα:
Αυτοί που απέκτησαν ακίνητο μέσω αγοράς ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, ανεξαρτήτως της καταχώρησης τίτλου στο Κτηματολόγιο.
Προκαταρκτικοί αγοραστές ακινήτου, στους οποίους ο αγοραστής έχει δικαίωμα σύμφωνα με προκαταρκτικό συμβόλαιο, με πληρεξούσιο, να ολοκληρώσει την τελική συμφωνία αγοράς χωρίς τη συμμετοχή του πωλητή. Εάν ένα ακίνητο αποκτηθεί με τελεσίδικη απόφαση, ο κάτοχος δεν έχει δικαίωμα επιστροφής του φόρου που έχει πληρώσει.
Στον υπολογισμό του φόρου, η αξία του ακινήτου ή η αξία των δικαιωμάτων επί του ακινήτου λαμβάνεται υπόψη την 1η Ιανουαρίου του φορολογικού έτους. Όταν ο δικαιούχος του δικαιώματος απόλαυσης είναι φυσικό πρόσωπο, η αξία του δικαιώματος απόλαυσης καθορίζεται σύμφωνα με την αξία του δικαιώματος απόλυτης κυριότητας ανάλογα με την ηλικία του δικαιούχου, ως εξής:
8/10, αν ο δικαιούχος είναι κάτω των 20 ετών
7/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 20 ετών
6/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 30 ετών
5/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 40 ετών
4/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 50 ετών
3/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 60 ετών
2/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 70 ετών
1/10, αν ο δικαιούχος είναι πάνω από 80 ετών
Όταν ο δικαιούχος είναι νομικό πρόσωπο, η αξία του δικαιώματος απόλαυσης ορίζεται στο 8/10 της αξίας του δικαιώματος απόλυτης κυριότητας. Ο νόμος προβλέπει ότι η αξία της κυριότητας στερημένη από το δικαίωμα χρήσης είναι η αξία που προκύπτει όταν αφαιρεθεί η αξία του δικαιώματος απόλαυσης από την αξία του δικαιώματος απόλυτης κυριότητας. Το δικαίωμα κατοικίας ισοδυναμεί με το δικαίωμα απόλαυσης και επομένως ο απόλυτος κύριος φορολογείται ως ιδιοκτήτης χωρίς δικαίωμα χρήσης του ακινήτου.
Ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας έναν «βασικό φόρο», ο οποίος εξαρτάται από την φορολογική αξία (δηλαδή την αξία όπως υπολογίζεται από τη φορολογική υπηρεσία) της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. Ο βασικός αυτός φόρος στη συνέχεια πολλαπλασιάζεται με διάφορους άλλους παράγοντες. Οι βασικοί παράγοντες είναι: α) η ηλικία του ακινήτου, β) ο όροφος στον οποίο βρίσκεται, γ) πόσες προσόψεις έχει το ακίνητο, δ) αν το ακίνητο περιέχει τυχόν βοηθητικούς χώρους (π.χ. αποθήκες) κ.ά.
Ο βασικός φόρος υπολογίζεται ως εξής:
Αξία φόρου (€/τετραγωνικό μέτρο) Συντελεστής φόρου (€/τετραγωνικό μέτρο)
0 – 500 2,00
501 – 750 2,80
751 – 1.000 2,90
1.001 – 1.500 3,70
1.501 – 2.000 4,50
2.001 – 2.500 6,00
2.501 – 3.000 7,60
3.001 – 3.500 9,20
3.501 – 4.000 9,50
4.001 – 4.500 11,10
4.501 – 5.000 11,30
5.001+ 13,00
Ο παράγοντας ηλικίας του κτιρίου υπολογίζεται ως εξής:
Ηλικία Συντελεστής ηλικίας κτιρίου
Πάνω από 26 χρόνια 1,00
20 έως 25 χρόνια 1,05
15 έως 19 χρόνια 1,10
10 έως 14 χρόνια 1,15
5 έως 9 χρόνια 1,20
Μέχρι 4 χρόνια 1,25
Ο παράγοντας του ορόφου είναι 0,98 για ακίνητα στο υπόγειο, 1,00 για ακίνητα στο ισόγειο και στον 1ο όροφο, 1,01 για 2ο και 3ο όροφο, 1,02 για 4ο και 5ο όροφο, 1,03 για 6ο όροφο και άνω.
Οι βοηθητικοί χώροι στα ακίνητα δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό με τους κύριους χώρους του ακινήτου. Επομένως, ο νόμος υπολογίζει έναν συντελεστή 0,1 σε τέτοιους χώρους, ώστε η φορολογική επιβάρυνση να είναι χαμηλή.
Για τα άτομα που κατέχουν ακίνητα με φορολογική αξία άνω των 300.000,00 €, υπάρχει ένας επιπλέον φόρος ο οποίος υπολογίζεται ως εξής:
Κλίμακα Συντελεστής φόρου ανά κλίμακα Φόρος ανά κλίμακα Συνολικός φόρος ακινήτου
0,01 – 300.000 € 0 0 300.000 € 0
300.000,01 – 400.000,00 € 0,1 % 100 € 400.000 € 100 €
… (συνεχίζεται η κλίμακα με την αύξηση των αξιών)
Φόρος Εισοδήματος
Σύμφωνα με τον ελληνικό Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (νόμος 4172/2013), το εισόδημα που παράγεται από ακίνητα είναι αυτό που προκύπτει σε κάθε οικονομικό ή αγροτικό έτος, είτε από μίσθωση, είτε από κατάσχεση ή από την ιδιωτική χρήση ή από την παραχώρηση χρήσης σε τρίτο μέρος χωρίς πληρωμή. Το εισόδημα αυτό αποκτάται από κάθε άτομο που έχει νομίμως ανατεθεί με τελικό συμβόλαιο ή έχει παραχωρηθεί με δικαστική απόφαση, το δικαίωμα απόλυτης κυριότητας, το δικαίωμα απόλαυσης ή το δικαίωμα κατοικίας.
Φόρος Ακίνητης Περιουσίας – Φόρος Καθαριότητας και Φωτισμού
Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας
Η Ακίνητη Περιουσία στην Ελλάδα
Η ακινήτη περιουσία στην Ελλάδα χωρίζεται σε δύο κύριες κατηγορίες: ακινήτα εκτός σχεδίων πόλης και ακινήτα εντός σχεδίων πόλης.
Τα ακίνητα εκτός σχεδίων πόλης χωρίζονται κυρίως σε δύο επιπλέον κατηγορίες: γεωργική γη και γη που έχει κατανεμηθεί με κλήρο. Η γη που έχει κατανεμηθεί με κλήρο αναφέρεται σε ακίνητα που παραχωρήθηκαν από το Ελληνικό Κράτος ως γεωργικά οικόπεδα για την επανεγκατάσταση αγροτών που δεν είχαν γη. Αυτό το σύστημα εισήχθη για να καλύψει την ανάγκη για επανεγκατάσταση προσφύγων στην Ελλάδα από το 1922 και εξής, δημιουργώντας την ανάγκη αξιοποίησης αυτών των εκτάσεων με στόχο την ανάπτυξη της γεωργικής οικονομίας. Η γη που κατανεμήθηκε με κλήρο είναι συνήθως μεγαλύτερη σε μέγεθος και ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της είναι ο νομικός περιορισμός που απαγορεύει τη διάσπαση της γης σε μικρότερα μέρη.
Η γεωργική γη αναφέρεται σε ακίνητα εκτός σχεδίων πόλης που προορίζονται κυρίως για γεωργική εκμετάλλευση και παραγωγή φυσικών προϊόντων.
Από την άλλη πλευρά, τα ακίνητα εντός σχεδίων πόλης είναι συνήθως γνωστά ως οικοδομήσιμα οικόπεδα. Ένα οικοδομήσιμο οικόπεδο είναι οποιοδήποτε έδαφος βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο σχέδιο δρόμων ή στα όρια οικισμού, ακόμα και αν αυτός δεν έχει εγκεκριμένο σχέδιο δρόμων.
Σε αντίθεση με άλλα νομικά συστήματα, ο ελληνικός νόμος γενικά επιτρέπει την κατασκευή κτηρίων σε ακίνητα εκτός σχεδίων πόλης. Ανάλογα με τον τύπο του κτηρίου που πρόκειται να κατασκευαστεί και τη χρήση του, υπάρχουν διατάξεις πολεοδομίας που επιτρέπουν την κατασκευή κτηρίων ανάλογα με το μέγεθος του ακινήτου. Για παράδειγμα, επιτρέπεται κατασκευή κτηρίων έως 200 τετραγωνικά μέτρα σε γεωργική γη έκτασης 4.000 τετραγωνικών μέτρων και άνω.
Φυσικά, πολύ πιο ευέλικτοι είναι οι όροι πολεοδομίας στην περίπτωση των οικοδομήσιμων οικοπέδων, δεδομένου ότι ο σκοπός τους είναι η ανέγερση κτηρίων.
Υπάρχουν δύο βασικές έννοιες που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν εξετάζεται η απόκτηση ακινήτου στην Ελλάδα: «συμμόρφωση» και «καταλληλότητα για οικοδόμηση» (στα ελληνικά «άρτιο» και «οικοδομήσιμο»). Ένα ακίνητο είναι συμμορφούμενο όταν, σύμφωνα με την περιοχή και τις διαστάσεις του, είναι δυνατόν να ανεγερθεί κτήριο ή κτήρια, σύμφωνα με ό,τι επιτρέπεται από τις νομικές προδιαγραφές. Ένα ακίνητο που είναι κατάλληλο για οικοδόμηση είναι εκείνο που έχει τα κατάλληλα χαρακτηριστικά για την επίτευξη των καλύτερων αισθητικών, κατασκευαστικών και οικονομικών αποτελεσμάτων. Ως εκ τούτου, όλα τα ακίνητα που είναι κατάλληλα για οικοδόμηση σε σχέση με το μέγεθος και τις διαστάσεις τους πρέπει επίσης να πληρούν την προϋπόθεση της συμμόρφωσης.
Επιλογή του κατάλληλου ακινήτου
Η επιλογή του κατάλληλου ακινήτου εξαρτάται κυρίως από τις ιδιαίτερες ανάγκες του φυσικού προσώπου/νομικού προσώπου και από τη χρήση του ακινήτου. Ένα ακίνητο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία, για ιδιωτική χρήση, για γεωργική χρήση, για επαγγελματική χρήση ή για χρήση ως επιχείρηση.
Η πρώτη κατηγορία (δηλαδή τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται ως κατοικίες) περιλαμβάνει ακίνητα εντός σχεδίων πόλης, τα οποία μπορεί να είναι είτε μονοκατοικίες είτε διαμερίσματα. Η κατασκευή πολυώροφων διαμερισμάτων μέσα στις πόλεις είναι συνηθισμένη στην Ελλάδα και η αξία των διαμερισμάτων στους υψηλότερους ορόφους είναι συνήθως μεγαλύτερη. Δεδομένου ότι επιτρέπεται η κατασκευή κτηρίων εκτός σχεδίων πόλης, τα ακίνητα εκτός σχεδίων πόλης μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως ιδιωτικές κατοικίες. Παρόλα αυτά, πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η επιλογή του καταλληλότερου ακινήτου, το οποίο θα πρέπει να είναι συμμορφούμενο και κατάλληλο για οικοδόμηση. Αυτό καθορίζεται κυρίως από το μέγεθος, τις διαστάσεις και τη μορφή του ακινήτου, καθώς και από άλλους δευτερεύοντες παράγοντες.
Τόσο η γη που κατανεμήθηκε με κλήρο όσο και η γεωργική γη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς σκοπούς. Τα ακίνητα που προορίζονται για γεωργική χρήση είναι συνήθως φθηνότερα. Εάν ο επενδυτής δεν ενδιαφέρεται για τοποθεσίες κοντά σε οικονομικά κέντρα (συνήθως μεγάλες πόλεις), μπορεί να βρει ένα μεγάλο ακίνητο σε αρκετά χαμηλή τιμή.
Τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για επαγγελματικούς ή επιχειρηματικούς σκοπούς μπορούν να βρεθούν είτε εκτός σχεδίων πόλης είτε εντός σχεδίων πόλης, ανάλογα με τις δραστηριότητες και τον τύπο της επιχείρησης του κάθε επενδυτή. Τέτοιες δραστηριότητες ή τύποι επιχειρήσεων περιλαμβάνουν:
Εύρεση του κατάλληλου ακινήτου
Η χρήση μεσίτη ακινήτων είναι πολύ σημαντική στην αναζήτηση του καταλληλότερου ακινήτου για κάθε επιχείρηση, επενδυτή ή ιδιώτη. Οι μεσίτες ακινήτων στην Ελλάδα λειτουργούν με ειδική άδεια και συνήθως λαμβάνουν αμοιβή ίση με το 2% της τιμής αγοράς. Κατά την αναζήτηση ακινήτου για χρήση ως ιδιωτική κατοικία, δεν είναι ασυνήθιστο για τα άτομα να κάνουν τη δική τους αναζήτηση στην περιοχή που τους ενδιαφέρει, αφού στην Ελλάδα οι αγγελίες ΠΩΛΗΣΗΣ είναι κοινές.
Δίκαιο Ακινήτων και Αγορά Ακινήτου στην Ελλάδα
Θέστε την περιουσία σας σε ασφαλή νομική βάση
Δίκαιο Ακινήτων στην Ελλάδα – νομική βάση για την αγορά ελληνικών ακινήτων
Εάν κάποιος επιθυμεί να αγοράσει ακίνητο στην Ελλάδα, η αγορά ακινήτου στην Ελλάδα διέπεται από τον Αστικό Κώδικα (Ελληνικός Πολιτικός Κώδικας), ο οποίος είναι παρόμοιος με τον Γερμανικό Αστικό Κώδικα (BGB). Απαιτείται συμβολαιογραφική σύμβαση πώλησης και καταχώριση στο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολόγιο για την αγορά.
Όπως και στο γερμανικό δίκαιο, στο ελληνικό δίκαιο η μεταβίβαση της κυριότητας σε ένα ακίνητο ολοκληρώνεται μόνο με την καταχώριση στο Ελληνικό Κτηματολόγιο.
Ελληνικά Ακίνητα: οι νομικές διαφορές βρίσκονται στις λεπτομέρειες
Εκτός από τις ειδικές ρυθμίσεις της σύμβασης πώλησης, η πώληση καταχωρίζεται στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Το Κτηματολόγιο (ελληνικά: Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολόγιο) έχει δικαιοδοσία για συγκεκριμένους δήμους. Σε αντίθεση με το γερμανικό Κτηματολόγιο, οι καταχωρίσεις προηγουμένως ήταν κατά όνομα και όχι κατά ακίνητο. Ο νόμος που εισήγαγε το Κτηματολόγιο μετέτρεψε τα προηγούμενα μητρώα βάσει ονόματος σε σύστημα καταχώρισης ακινήτων. Καθώς αυτή η μετατροπή δεν έχει ολοκληρωθεί σε όλη την Ελλάδα, σε ορισμένες περιοχές το Κτηματολόγιο εξακολουθεί να τηρείται βάσει προσώπων (Υποθηκοφυλακείο) σε κάποιο βαθμό.
Οι περιοχές που καταχωρήθηκαν στο Κτηματολόγιο κατά την αρχή του 2009 περιλαμβάνουν τις εξής 340 περιοχές:
ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ: Αγίου Ανδρέου, Ανηάδας, Καρπενησίου, Κλαυσίου, Κορησχάδων (Κυψέλης), Μεγάλου Χωρίου, Μουζήλου
ΖΑΚΥΝΘΟΥ: Αργασίου, Βασιλικού, Καλαμακίου, Παντοκράτορος
ΗΛΙΑΣ: Αρετής, Λεχαινών, Μανωλάδας, Νέας Μανωλάδας
ΗΜΑΘΙΑΣ: Αγίας Βαρβάρας, Βεργίνας, Βέροιας, Παλατίτσιον, Τριποτάμου
ΗΡΑΚΛΙΟΥ: Ηρακλείου
ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ: Ασπροκκλησίου, Πλαισίου, Σαγιάδας, Φιλιατών
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Αγίας Τριάδος, Αναλήψεως, Ασβεστοχωρίου, Βασιλικού, Έξωχης, Θέρμης, Καλαμαριάς, Μοδίους, Νέας Ραιδεστού, Νέου Ρυσίου, Νέων Επιβατών, Πανόραμα, Περαίας, Πλαγιαρίου, Πυλαίας, Ταγαράδων, Χορτιάτη
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ: Ανατολής, Ιωαννίνων, Κατσίκας, Σταυρακίου
ΚΑΒΑΛΑΣ: Αβραμυλιάς, Αγίου Σμάτου, Αγίου Ανδρέου, Διάλεκτος, Ελευθερούπολης, Ελευθερών, Καβάλας, Κεραμότης, Νέας Ηρακλίτσας, Νέας Καρίας, Νέας Περάμου, Ξερίας, Παραδείσου, Πιγών, Φιλίππων
ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ: Αγίας Τριάδας, Αγνάντερων, Καλογιαννίων, Παλιόχωρης, Προαστίου (Παραπαστενής)
ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ: Αμπελόκηποι, Άργους Ορεστικού, Δισπίλιο, Καστοριά, Λεύκης, Μαυροχωρίου, Μεσοποταμίας, Πολυκάρπης
ΚΕΡΚΥΡΑΣ: Αλέπου, Κανάλιο, Κάτω Κορακιάνας, Κερκυραίων
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ: Αργοστολίου, Δαυγάτων, Διλινάτων, Θηνάιας, Κουβαλάτων, Κουρουκλάτων, Σουλλάρων, Φαρακλάτων, Φάρσων
ΚΙΛΚΙΣ: Αγίου Πέτρου, Αξιοχωρίου, Άσπρου, Ευρωπού, Μεσίας, Πευκοδάσους, Πολυκάστρου, Πολυπέτρου, Ριζίου
ΚΟΖΑΝΗΣ: Αγίου Χριστοφόρου, Ολυμπιάδος, Περδίκκα, Πτολεμαΐδας
ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ: Άσσου, Βοχαΐκου, Βραχατίου, Ζευγολατίου, Κάτω Άσσου, Κοκκωνίου, Λεχαίου, Νεράντζης (Δ. Βέλου-Νεράντζη), Περιγιαλίου
ΚΥΚΛΑΔΩΝ: Ακρωτηρίου, Άνω Σύρου, Απολλωνίας, Αρτεμώνος, Βάρης, Γαλήσσας, Εμπορίου, Επισκοπής Γωνιάς, Ερμούπολης, Κιμώλου, Μάννας, Μεγαλόχωρου, Μήλου, Μικονίων, Παγού, Ποσειδωνίας, Πύργου Καλιστής, Φοινίκου, Χρούσου
ΛΑΚΩΝΙΑΣ: Γυθείου, Λαγίου, Σκάλας
ΛΑΡΙΣΑΣ: Αμπελωνός, Αργυροπούλιου, Γιαννούλης, Τυρνάβου, Φαλάνιση
ΛΑΣΙΘΙΟΥ: Αγίου Νικολάου, Βρουχά, Ελούντας, Λούμα, Σκηνιά
ΛΕΣΒΟΥ: Αγίας Μαρίνας, Αλυφαντών, Κάτω Τρίτου, Λουτρών, Μεσαγρού, Μοριάς, Μυτιλήνης, ΠαλαίοΚήπου, Παναγιώδα, Πάππαδου, Περατάτου, Πλακάντου, Ταξιάρχων
ΛΕΥΚΑΔΑΣ: Αλεξάνδρου, Απολπαίνης, Βαφέρης, Καριώτης, Καριάς, Κατουνίς, Λευκάδος, Νυδρίου, Πηγάδης Ανών, Σφακιώτων, Τσουκαλάδων
ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: Αλόννησου, Νέας Αγχιάλου, Σκιάθου
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ: Αντικαλάμου, Ασπροχώματος, Θουρίας, Καλαμάτας, Λαϊκον, Μεσσήνης, Σπερχογιάς
ΞΑΝΘΗΣ: Αβάτου, Εράσμιου, Ευλάλου, Μαγκάνον
ΠΙΕΡΙΑΣ: Μακρύγιαλου, Μεθώνης, Νέα Αγαθουπόλεως
ΠΡΕΒΕΖΑΣ: Θεσπρωτικού, Νέας Κερασούντος, Πέτρας, Ρωμαίας, Στεφανίδος, Φιλιππίδος
ΡΕΘΥΜΝΗΣ: Άδελε, Αργυρουπόλεως, Αρμενών, Ατσιποπούλου, Γερανίου, Επισκοπής (Ρεθύμνης), Μαρούλα, Πράσιον, Πρίνο, Ρεθύμνης, Ρουσσόσπητος, Χρωμοναστηρίου
ΡΟΔΟΠΗΣ: Αιγίου, Κομοτηνής, Μέσης (Παγουρίων)
ΣΕΡΡΩΝ: Σερρών
ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Αγίας Κυριακής, Γλίνου, Μεγάλων Καλίβιον, Πατούλια, Σερβωτών, Τρικκαίων
ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ: Αγίου Κωνσταντίνου, Άρκιτσα, Αταλάντης, Κυπαρίσσιον, Λιβανατών, Μαλεσίνας, Μαρτινού, Προσκύνα, Τραγάνες
ΦΛΩΡΙΝΑΣ: Αγίου Αχιλλίου, Αμυνταίου, Ανταρκτικού, Βαλτονέρων, Καλλιθέας, Λαίμου, Λευαίας, Λευκώνων, Πεδινού, Πλατεός, Φιλώτα
ΦΩΚΙΔΑΣ: Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου, Αμφίσσης, Ιτέας, Κίρρας, Σερνικακίου, Χρυσού
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ: Αγίου Νικολάου, Νέου Μαρμαρά, Νικήτης, Σάρτης, Συκέας
ΧΑΝΙΩΝ: Γαυδού, Κουνουπιδιανών, Μουρνίων, Νέας Κυδωνίας, Νεροκούρου, Περιβόλιου (Κυδωνίας), Σούδας, Χανίων
ΧΙΟΥ: Ανέμονας, Θυμιανών, Ιωνίας, Καμποχώρων, Μαστιχοχωρίων, Νεοχωρίου, Χίου
ΑΡΤΑΣ: Άγιος Γεώργιος, Άγιος Νικόλαος, Βραδέτου, Δερβιτσάνης, Κορυφή, Κώστα, Μενίδι, Πηγάδι, Σκουληκαριά, Σκούπα, Τύρναβος, Χρυσοβίτσι, Χώρα Άρτας, Υψηλοί
ΕΒΡΟΥ: Αλεξανδρούπολης, Διδυμοτείχου, Ισαάκεια, Μάκρη, Μεσούνης, Σουφλίου, Τυχερού
ΑΓΡΙΝΙΟΥ: Αιτωλικού, Αγρινίου, Αποδοτίας, Σαργιανών, Κουτσοποδίου, Μακρυνείας, Μεσολογγίου
ΜΥΚΟΝΟΥ: Δύο Χωριά, Παράδεισος, Πλαγιά
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ: Άνω Νεμέας, Καρτέρι, Κώστας
ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ: Μοναστηριών
ΗΛΕΙΑΣ: Θορύπινες, Μακρυλούς, Κουρμούλη, Χωματόδρομο
Φάση 2008 εγγραφής:
Άλλοι δήμοι εντάχθηκαν στο Κτηματολόγιο κατά τη δεύτερη φάση. Στις 17 Ιουνίου, η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ ξεκίνησε τη νέα φάση εγγραφής στο Κτηματολόγιο σε 107 δήμους, οικισμούς και κοινότητες της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και των πρωτευουσών των νομών, οι οποίοι δεν είχαν εγγραφεί στο Κτηματολόγιο κατά το προηγούμενο σχέδιο. Αυτή η τελευταία φάση εγγραφής στο Κτηματολόγιο αναμενόταν να ολοκληρωθεί το 2011.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε αυτές τις 107 περιοχές ή οι κάτοχοι δικαιωμάτων πάνω τους που διαμένουν στην Ελλάδα, είχαν αρχικά προθεσμία μέχρι την 31.10.2008 για να υποβάλουν δήλωση στο Εθνικό Κτηματολόγιο.
Στη συνέχεια, παραχωρήθηκε στους ιδιοκτήτες που διαμένουν στην Ελλάδα, μια περίοδος χάριτος μέχρι τις 21 Νοεμβρίου 2008. Όταν έληξε αυτή η προθεσμία, ορίστηκε τελική προθεσμία την 12η Δεκεμβρίου για τις ελλείπουσες δηλώσεις, με την επιβολή προστίμου.
Η προθεσμία εγγραφής για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που διαμένουν μόνιμα στο εξωτερικό έληξε στις 30 Δεκεμβρίου 2008.
Περιοχές και περιοχές που εγγράφηκαν με την τρέχουσα επέκταση του Κτηματολογίου στην Ελλάδα:
Η ακόλουθη είναι η λίστα με τις 107 νέες περιοχές που κλήθηκαν να εγγραφούν στο Κτηματολόγιο:
Περιφέρεια Αττικής
Δήμος ΑΘΗΝΑΙΩΝ
Δήμος ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
Δήμος ΑΙΓΑΛΕΩ
Δήμος ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Δήμος ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ
Δήμος ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ
Δήμος ΗΡΑΚΛΙΟΥ
Δήμος ΛΥΚΟΒΡΥΣΣΕΩΣ
Δήμος ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ
Δήμος ΙΩΝΙΑΣ
Δήμος ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ
Δήμος ΧΑΛΚΙΔΩΝΟΣ
Δήμος ΠΑΠΑΓΟΥ
Δήμος ΠΕΥΚΗΣ
Δήμος ΨΥΧΙΚΟΥ
Δήμος ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
Δήμος ΛΙΟΣΙΩΝ
Δήμος ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ
Δήμος ΑΧΑΡΝΩΝ
Δήμος ΖΕΦΥΡΙΟΥ
Δήμος ΘΡΑΚΟΜΑΚΕΔΟΝΩΝ
Δήμος ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ
Δήμος ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ
Δήμος ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
Δήμος ΜΑΝΔΡΑΣ
Δήμος ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ
Δήμος ΦΥΛΗΣ
Δήμος ΧΑΙΔΑΡΙΟΥ
Δήμος ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
Δήμος ΑΝΘΟΥΣΣΗΣ
Δήμος ΑΝΙΞΕΩΣ
Δήμος ΔΙΟΝΥΣΟΥ
Δήμος ΔΡΟΣΙΑΣ
Δήμος ΕΚΑΛΗΣ
Δήμος ΚΗΦΙΣΙΑΣ
Δήμος ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ
Δήμος ΝΕΑΣ ΕΡΙΘΡΑΙΑΣ
Δήμος ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ
Δήμος ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ
Δήμος ΠΑΛΛΗΝΗΣ
Δήμος ΠΕΝΤΕΛΗΣ
Δήμος ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ
Δήμος ΡΑΦΗΝΑΣ
Δήμος ΡΟΔΟΠΟΛΕΩΣ (ΜΠΑΛΑΣ)
Δήμος ΣΤΑΜΑΤΑΣ
Δήμος ΑΛΙΜΟΥ
Δήμος ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ
Δήμος ΓΛΥΦΑΔΑΣ
Δήμος ΔΑΦΝΗΣ
Δήμος ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
Δήμος ΙΛΙΟΥΠΟΛΗΣ
Δήμος ΜΟΣΧΑΤΟΥ
Δήμος ΤΑΥΡΟΥ
Δήμος ΗΜΙΤΤΟΥ
Δήμος ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ
Δήμος ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Δήμος ΑΝΑΒΙΣΣΟΥ
Δήμος ΒΑΡΗΣ
Δήμος ΒΟΥΛΑΣ
Δήμος ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ
Δήμος ΚΑΛΙΒΙΩΝ-ΘΟΡΙΚΟΥ
Δήμος ΚΕΡΑΤΕΑΣ
Δήμος ΚΟΥΒΑΡΑ
Δήμος ΚΡΟΠΙΑΣ
Δήμος ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Δήμος ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΣΟΓΕΙΑΣ
Δήμος ΠΑΛΑΙΑΣ ΦΩΚΑΙΑΣ
Δήμος ΣΑΡΩΝΙΔΟΣ
Δήμος ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ
Περιφέρεια Θεσσαλονίκης
Δήμος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Δήμος ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
Δήμος ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ
Δήμος ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ
Δήμος ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ
Δήμος ΕΥΟΣΜΟΥ
Πρώην κοινότητα ΙΩΝΙΑΣ (νυν κοινότητες ΝΕΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ και ΔΙΑΒΑΤΩΝ στο δήμο ΕΧΕΔΟΡΟΥ)
Δήμος ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ
Δήμος ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ
Δήμος ΠΕΥΚΩΝ
Δήμος ΠΟΛΙΧΝΗΣ
Δήμος ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ
Δήμος ΣΥΚΕΩΝ
Δήμος ΤΡΙΑΝΔΡΙΑΣ
Δήμος ΟΡΕΟΚΑΣΤΡΟΥ
Άλλες περιοχές
Γεωγραφική κοινότητα ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ, δήμος ΤΡΙΠΟΛΗΣ, νομός ΑΡΚΑΔΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΛΕΒΑΔΕΩΝ, δήμος ΛΕΒΑΔΕΩΝ, νομός ΒΟΙΩΤΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΔΡΑΜΑΣ, δήμος ΔΡΑΜΑΣ, νομός ΔΡΑΜΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ, δήμος ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ, νομός ΕΒΡΟΥ
Γεωγραφική κοινότητα ΖΑΚΥΝΘΙΟΥ, δήμος ΖΑΚΥΝΘΙΟΥ, νομός ΖΑΚΥΝΘΟΥ
Γεωγραφική κοινότητα ΠΥΡΓΟΥ, δήμος ΠΥΡΓΟΥ, νομός ΗΛΕΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ, δήμος ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ, νομός ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ, δήμος ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ, νομός ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΚΙΛΚΙΣ, δήμος ΚΙΛΚΙΣ, νομός ΚΙΛΚΙΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΚΟΖΑΝΗΣ, δήμος ΚΟΖΑΝΗΣ, νομός ΚΟΖΑΝΗΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΚΟΡΙΝΘΟΥ, δήμος ΚΟΡΙΝΘΙΩΝ, νομός ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΣΠΑΡΤΙΩΤΩΝ, δήμος ΣΠΑΡΤΗΣ, νομός ΑΚΟΝΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΛΑΡΙΣΗΣ, δήμος ΛΑΡΙΣΑΣ, νομός ΛΑΡΙΣΣΑΣ
Δήμος ΒΟΛΟΥ, νομός ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΞΑΝΘΗΣ, δήμος ΞΑΝΘΗΣ, νομός ΞΑΝΘΗΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΕΔΕΣΣΗΣ, δήμος ΕΔΕΣΣΑΣ, νομός ΠΕΛΛΗΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ, δήμος ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ, νομός ΠΙΕΡΙΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΠΡΕΒΕΖΗΣ, δήμος ΠΡΕΒΕΖΗΣ, νομός ΠΡΕΒΕΖΗΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΣΑΜΙΟΥ, δήμος ΒΑΘΕΟΥ, νομός ΣΑΜΟΥ
Γεωγραφική κοινότητα ΛΑΜΙΕΩΝ, δήμος ΛΑΜΙΕΩΝ, νομός ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΦΛΩΡΙΝΗΣ, δήμος ΦΛΩΡΙΝΑΣ, νομός ΦΛΩΡΙΝΗΣ
Γεωγραφική κοινότητα ΠΟΛΙΓΥΡΟΥ, δήμος ΠΟΛΙΓΥΡΟΥ, νομός ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Απαιτήσεις για την εγγραφή ακινήτου στο Κτηματολόγιο στην Ελλάδα
Πριν από την εγγραφή ενός ακινήτου στο αρμόδιο Κτηματολογικό γραφείο:
Πρέπει να διευκρινιστούν ενδεχόμενα εκκρεμή ζητήματα σχετικά με το ακίνητο ή τα δικαιώματα σε αυτό, όπως για παράδειγμα, αν οι αντίστοιχοι τίτλοι είναι σωστά καταχωρημένοι στα τοπικά βιβλία τίτλων και αν χρειάζονται προσθήκες και/ή διορθώσεις, αν υπάρχουν ελαττώματα στις συμβάσεις ή αν υπάρχουν ανοιχτές προπαρασκευαστικές συμβάσεις ή αναβλητικές ρήτρες που πρέπει να ρυθμιστούν στις συμβάσεις κ.λπ.
Πρέπει να υποβληθούν τα απαραίτητα έγγραφα με την αίτηση, συμπεριλαμβανομένων:
α) Φωτοαντίγραφα των πράξεων που αποδεικνύουν τα δικαιώματα επί του ακινήτου (π.χ. συμβάσεις)
β) Απόδειξη πληρωμής του τέλους εγγραφής στο Κτηματολόγιο (απόδειξη)
Όταν υποβάλλεται η αίτηση, απαιτείται αντίγραφο της ταυτότητας ή του διαβατηρίου του αιτούντος, καθώς και έγγραφο που να δείχνει τον φορολογικό αριθμό του αιτούντος (π.χ. φορολογική δήλωση, λογαριασμός κοινής ωφέλειας κ.λπ.).
Συνέπειες της μη τήρησης της προθεσμίας εγγραφής στο Κτηματολόγιο
Συνήθως, η μόνη επιλογή που απομένει στους ιδιοκτήτες που δεν έχουν καταχωρίσει το ακίνητό τους/τα δικαιώματά τους έγκαιρα είναι να προσφύγουν στο αρμόδιο περιφερειακό δικαστήριο σε μη αμφισβητούμενες διαδικασίες για αναγνώριση του ακινήτου εντός οκτώ ετών από τη λήξη της προθεσμίας. Η απόφαση του δικαστηρίου επιτρέπει την καθυστερημένη εγγραφή του ακινήτου στο όνομα του πραγματικού ιδιοκτήτη. Μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις και μόνο αν υπάρχει αδιάσειστο αποδεικτικό στοιχείο, το Κτηματολόγιο θα επιτρέψει μια εγγραφή απλά με την αίτηση, π.χ. αν το όνομα του ιδιοκτήτη είναι ήδη καταχωρημένο στο Κτηματολόγιο στο πλαίσιο άλλων επίσημων διαδικασιών για ακίνητο.
Το υποκατάστημα ξένης εταιρείας στην Ελλάδα
Οι απαιτήσεις για τη λειτουργία υποκαταστήματος ξένης εταιρείας στην Ελλάδα ρυθμίζονται από τα Άρθρα 50 του Νόμου για τις Ανώνυμες Εταιρείες (Νόμος 2190/20) και τα Άρθρα 57-58 του Νόμου για τις Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (Νόμος 3190/55). Για να λειτουργήσει μια ξένη εταιρεία υποκατάστημα στην Ελλάδα, πρέπει πρώτα να ζητηθεί αναφορά φορολογικού αριθμού από την αρμόδια εφορία του υποκαταστήματος και να κατατεθεί αίτηση για ίδρυση υποκαταστήματος στην περιφέρεια όπου θα βρίσκεται το υποκατάστημα πριν την έναρξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Τα απαιτούμενα έγγραφα για αυτό είναι τα εξής:
Φορολογική αναφορά υποκαταστημάτων ξένης εταιρείας
Στην Ελλάδα, το υποκατάστημα της ξένης εταιρείας θα λάβει ξεχωριστή φορολογική αναφορά, υπό την οποία θα μπορεί να ξεκινήσει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες. Οι ξένες ανώνυμες εταιρείες και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης πρέπει να τηρούν λογιστικά βιβλία κατηγορίας III.
Με τον τροποποιητικό νόμο του Απριλίου 2010, η ελληνική νομοθεσία εισήγαγε ετήσιο φόρο 15% επί της περιουσίας που βρίσκεται στην Ελλάδα για τις υπεράκτιες εταιρείες. Αυτό συνέβη για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, καθώς μεγάλο μέρος της περιουσίας στην Ελλάδα ανήκε σε υπεράκτιες εταιρείες, με αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης της υπεράκτιας εταιρείας να μην φορολογείται στην Ελλάδα για τα περιουσιακά στοιχεία και τα έσοδα από αυτά. Ως αποτέλεσμα του υψηλού φόρου που επιβλήθηκε στην περιουσία των υπεράκτιων εταιρειών, αυτές δεν έχουν πλέον πρακτική αξία στο πλαίσιο μοντέλων φορολογικής εξοικονόμησης.
Συγχωνεύσεις & Εξαγορές στην Ελλάδα – νομικές πληροφορίες σχετικά με αγορές, αναδιαρθρώσεις, ενοποιήσεις και διασπάσεις εταιρειών
Πολλές επιχειρηματικές ευκαιρίες δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Δεν είναι μόνο οι μεγάλες πολυεθνικές που επιδιώκουν διεθνή επέκταση, αλλά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θέλουν να επωφεληθούν από τα οφέλη της διευρυμένης εσωτερικής αγοράς.
Κατά τον σχεδιασμό επένδυσης στην Ελλάδα, οι γερμανικές εταιρείες καλούνται να επιλέξουν αν θα ιδρύσουν μια νέα εταιρεία ή θα εξαγοράσουν/επενδύσουν σε ήδη υπάρχουσα. Εκτός από την ίδρυση νέας εταιρείας, υπάρχουν πλεονεκτήματα και στην εξαγορά ή επένδυση σε υφιστάμενη ελληνική επιχείρηση. Τέτοιες εταιρικές πράξεις — συγχωνεύσεις, εξαγορές ή επενδύσεις — περιλαμβάνονται στον όρο «Συγχωνεύσεις & Εξαγορές» (Mergers & Acquisitions – M&A).
Περιεχόμενα:
Συγχωνεύσεις & Εξαγορές στην Ελλάδα
Αγορά εταιρείας
Διαδικασία αγοράς
Διεξοδικός έλεγχος (εκτίμηση επιχείρησης)
Συμβόλαιο πώλησης
Αντιμονοπωλιακό δίκαιο
Φορολογικές ελαφρύνσεις λόγω αναδιάρθρωσης, συγχώνευσης ή διάσπασης
Αναδιοργάνωση μέσω αλλαγής εταιρικής δομής
Ενοποίηση/συγχώνευση ανώνυμων εταιρειών
Διάσπαση εταιρειών περιορισμένης ευθύνης
1. Συγχωνεύσεις & Εξαγορές στην Ελλάδα
Από το δεύτερο εξάμηνο του 2004, η παγκόσμια αγορά M&A παρουσίασε αυξημένη δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Η εξαγορά ή επένδυση σε άλλες επιχειρήσεις μπορεί να ενισχύσει τη θέση μιας μεσαίας επιχείρησης στην αγορά και να της προσφέρει φορολογικά πλεονεκτήματα.
Ένας Γερμανός επιχειρηματίας που εξετάζει την εξαγορά ελληνικής εταιρείας πρέπει να γνωρίζει ότι τα οφέλη που προκύπτουν από τη συνένωση των επιχειρήσεων μπορεί να υπερβαίνουν το άθροισμα των μεμονωμένων τους επιδόσεων — τα λεγόμενα “συνεργιστικά οφέλη”.
Η οργανική ανάπτυξη (μέσω ίδρυσης νέας εταιρείας στο εξωτερικό) μπορεί να είναι χρονοβόρα και δαπανηρή. Η εξαγορά υφιστάμενης, εδραιωμένης επιχείρησης μπορεί να οδηγήσει σε άμεση παρουσία στην αγορά και πωλήσεις, και να ενισχύσει άμεσα τη δομή του ομίλου. Άλλοι λόγοι για εξαγορά μπορεί να είναι η φήμη της εταιρείας, η τοποθεσία της ή η άμεση πρόσβαση σε παραγωγική δυνατότητα.
Μια επένδυση μπορεί επίσης να προσφέρει ρευστότητα σε μια επιχείρηση, βελτιώνοντας τη θέση της στην αγορά, ή να επιλύσει το ζήτημα της διαδοχής σε περίπτωση πώλησης.
Όποια επιλογή κι αν γίνει, η επιχείρηση πρέπει να γνωρίζει το ρυθμιστικό και επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα και να λάβει υπόψη τις διεθνείς σχέσεις μεταξύ μητρικής (γερμανικής) και θυγατρικής (ελληνικής) εταιρείας.
Παρά την ενοποίηση της ΕΕ, εθνικοί νόμοι και κανονισμοί εξακολουθούν να διαφέρουν, γεγονός που δυσκολεύει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες μέχρι πρότινος δεν είχαν να αντιμετωπίσουν τέτοιες πολυπλοκότητες.
Ακολουθεί αναφορά σε εναλλακτικές της ίδρυσης νέας εταιρείας:
2. Αγορά εταιρείας
Η εξαγορά μιας εταιρείας είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί λεπτομερή προετοιμασία. Διακρίνεται σε τρεις φάσεις: προετοιμασία, συναλλαγή και ενσωμάτωση. Απαραίτητο είναι ένα πλάνο έργου με τα στάδια και τη σειρά των ενεργειών.
2.1 Διαδικασία εξαγοράς εταιρείας
Αν δεν έχει ήδη επιλεγεί συγκεκριμένη εταιρεία, γίνεται αναζήτηση κατάλληλων στόχων με βάση προκαθορισμένα κριτήρια.
Όταν εντοπιστεί ο στόχος, γίνεται επικοινωνία. Εδώ μπορεί να εμπλακεί σύμβουλος M&A, δικηγόρος ή φοροτεχνικός.
Αν η εταιρεία-στόχος δείξει ενδιαφέρον, υπογράφεται συμφωνία εμπιστευτικότητας για την ανταλλαγή πληροφοριών.
Αν προκύψει κοινό ενδιαφέρον, υπογράφεται «Επιστολή Πρόθεσης» (Letter of Intent – LOI) και καθορίζεται η στρατηγική διαπραγματεύσεων.
Ακολουθεί ο «Διεξοδικός Έλεγχος» (Due Diligence), ο οποίος διακρίνεται σε:
Νομικό έλεγχο (Legal Due Diligence)
Οικονομικό έλεγχο (Financial Due Diligence)
Με βάση τα αποτελέσματα, οργανώνεται το τελικό πλάνο εξαγοράς.
Πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις τιμής (παράλληλα ή μετά τον έλεγχο).
Σε μεγάλες συμφωνίες, απαιτείται έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού πριν την υπογραφή του συμβολαίου.
Μετά την υπογραφή, οργανώνεται η ομαλή μεταβίβαση και συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης.
2.2 Διεξοδικός έλεγχος (Due Diligence)
Ο διεξοδικός έλεγχος είναι κρίσιμος για την αξιολόγηση της επιχείρησης και τη μείωση των κινδύνων. Περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία και τεκμηριώνεται γραπτώς:
Δεδομένα εταιρείας από την ίδρυσή της
Πληροφορίες για τη στρατηγική και την επιχειρηματική πολιτική
Ανάλυση αγοράς και επιχειρηματικού περιβάλλοντος
Οικονομική κατάσταση: περιουσιακά στοιχεία, ρευστότητα, κερδοφορία
Δομή διοίκησης και τεχνολογικό επίπεδο
Ανθρώπινο δυναμικό
Νομική και φορολογική κατάσταση
Θέματα περιβάλλοντος και τυχόν ρύπανση
2.3 Η σύμβαση πώλησης
Εφόσον έχει ολοκληρωθεί ικανοποιητικά ο νομικός και οικονομικός έλεγχος και έχει συμφωνηθεί η τιμή πώλησης, είναι απαραίτητο να καταρτιστεί η σύμβαση πώλησης της εταιρείας. Στην Ελλάδα, οι συμβάσεις πώλησης εταιρειών διέπονται από τις αντίστοιχες γενικές διατάξεις του αστικού δικαίου του Αστικού Κώδικα (ΑΚ), που προκύπτουν από τα πεδία του δικαίου πωλήσεων και εγγυήσεων, καθώς και —ανάλογα με τους όρους της σύμβασης— από άλλες σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Ο Εμπορικός Κώδικας περιλαμβάνει επίσης συναφείς ρυθμίσεις.
Πέρα από τα “essentialia negotii”, δηλαδή τα στοιχεία των μερών, η σύμβαση πώλησης περιλαμβάνει ακριβή περιγραφή του αντικειμένου της πώλησης και της τιμής, καθώς και διατάξεις σχετικά με εγγυήσεις, διαβεβαιώσεις και εξασφαλίσεις, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος κάθε σύμβασης πώλησης εταιρείας. Συνήθως, η σύμβαση περιλαμβάνει επίσης θέματα σχετικά με την ανάληψη δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που προκύπτουν από τις ήδη υπάρχουσες συμβατικές σχέσεις του στόχου, πιθανές εξαιρέσεις ευθύνης και αποκλεισμό αξιώσεων, ποινικές ρήτρες, ρήτρες μη ανταγωνισμού και ρυθμίσεις για την αναστροφή της συναλλαγής σε περίπτωση μη εκπλήρωσης βασικών υποχρεώσεων.
Σε περίπτωση παραβίασης των υποχρεώσεων από τον πωλητή, ο αγοραστής έχει το δικαίωμα να ζητήσει μείωση της τιμής πώλησης, καθώς και αποκατάσταση ή αντικατάσταση. Αν η εκπλήρωση της σύμβασης καθυστερήσει ή δεν πραγματοποιηθεί, ο αγοραστής μπορεί να απαιτήσει την εκπλήρωση και αποζημίωση ή να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση και να αξιώσει αποζημίωση για μη εκπλήρωση.
Στην περίπτωση ανωνύμων εταιρειών, η αγορά ή επένδυση ολοκληρώνεται μέσω της λεγόμενης “μεταβίβασης μετοχών” (“share deal”) με μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας. Για εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, αυτό γίνεται με μεταβίβαση των εταιρικών μεριδίων, ενώ για μη εισηγμένες ανώνυμες εταιρείες, η μεταβίβαση γίνεται με απόκτηση μετοχών. Απαιτείται συμβολαιογραφική πράξη για τη μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων σε ΕΠΕ, ενώ στις ανώνυμες εταιρείες, οι μετοχές στον κομιστή μπορούν να μεταβιβαστούν με απλή ιδιόγραφη συμφωνία. Ωστόσο, κατά τη μεταβίβαση ονομαστικών μετοχών πρέπει να τηρούνται ορισμένες διατυπώσεις. Για εισηγμένες ανώνυμες εταιρείες, η αγορά μετοχών γίνεται μέσω του χρηματιστηρίου.
Η αγορά περιουσιακών στοιχείων μιας ελληνικής εταιρείας καλείται “συμφωνία περιουσιακών στοιχείων” (“asset deal”) και προτιμάται όταν δεν είναι στόχος η μεταβίβαση της εταιρείας αυτής καθαυτής, αλλά η μεταβίβαση των περιουσιακών της στοιχείων.
